{"id":131,"date":"2011-08-04T08:00:05","date_gmt":"2011-08-04T06:00:05","guid":{"rendered":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/blog\/inne-spacery-po-hardangervidda-cz-6-131\/"},"modified":"2011-08-04T08:00:05","modified_gmt":"2011-08-04T06:00:05","slug":"inne-spacery-po-hardangervidda-cz-6","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/inne-spacery-po-hardangervidda-cz-6-131\/","title":{"rendered":"Inne Spacery po Hardangervidda, cz. 6, praktyczne wskaz\u00f3wki"},"content":{"rendered":"
By\u0107 mo\u017ce przyd\u0142uga opowie\u015b\u0107 rozbudzi\u0142a w kim\u015b niezdrow\u0105 emocj\u0119, by samego siebie wpakowa\u0107 w podobna kaba\u0142\u0119. Pisz\u0119 niezdrow\u0105, bo si\u0119 przezi\u0119bi\u0107 mo\u017cna, portfel niemal do cna opr\u00f3\u017cni\u0107, z towarzyszem takiej podr\u00f3\u017cy por\u00f3\u017cni\u0107, a nawet zapa\u015b\u0107 na nieuleczaln\u0105 chorob\u0119 \u2013 wycieczkocholizm-z-pulkami-po-\u015bniegu. Kto \u015bwiadom tych ogranicze\u0144 wci\u0105\u017c rozwa\u017ca podobn\u0105 wycieczk\u0119, niechaj przygarnie gar\u015b\u0107 niefachowych porad.<\/p>\n
Nim cz\u0142owiek si\u0119 wypu\u015bci w podr\u00f3\u017c, przemierzy dwa tysi\u0105ce kilometr\u00f3w, warto si\u0119 zastanowi\u0107, co ze sob\u0105 zabra\u0107 na t\u0119 wycieczk\u0119, jak si\u0119 do marszu i biwak\u00f3w przygotowa\u0107, co przed wyjazdem ogarn\u0105\u0107.<\/p>\n
O przygotowaniach do tego typu wypadu mo\u017cnaby napisa\u0107 niewielk\u0105 ksi\u0105\u017ceczk\u0119. Postaram si\u0119 jednak zawrze\u0107 wszystko w kilkunastu akapitach \u2013 si\u0142\u0105 rzeczy informacje b\u0119d\u0105 niepe\u0142ne. Ale przecie\u017c kto chce mierzy\u0107 si\u0119 z mrozem nie mo\u017ce polega\u0107 na jednym artykule. Niech ten b\u0119dzie jedynie inspiracj\u0105 do poszukiwa\u0144.<\/p>\n
Jakie narty<\/strong> zabra\u0107? My poruszali\u015bmy si\u0119 na kraw\u0119dziowanych \u015blad\u00f3wkach Sporten z wi\u0105zaniami SNS. W zupe\u0142no\u015bci taki sprz\u0119t wystarczy. Do tego na sta\u0142e mieli\u015bmy podklejone foki<\/strong>. Przy ci\u0105gni\u0119ciu pulek foki s\u0105 raczej wskazane. Oczywi\u015bcie mo\u017cna kombinowa\u0107 i zdejmowa\u0107 foki na zjazdy, ale to raczej zabawa nie warta zachodu.<\/p>\n Ubranie<\/strong>. Oczywi\u015bcie na cebul\u0119. W czasie marszu bywa naprawd\u0119 ciep\u0142o. Przy postojach robi si\u0119 momentalnie zimno. Ubraniem trzeba ca\u0142y czas manipulowa\u0107 \u2013 dok\u0142ada\u0107, zdejmowa\u0107. Grunt, to mie\u0107 oczywi\u015bcie mo\u017cliwo\u015bci takiej manipulacji, wi\u0119c troch\u0119 ciuszk\u00f3w warto ze sob\u0105 zabra\u0107. Im l\u017cejsze \u2013 tym lepsze. W ko\u0144cu wszystko ci\u0105gniemy sami. St\u0105d warto zaopatrzy\u0107 si\u0119 w ubrania z primaloftem<\/strong> oraz naturalnym puchem<\/strong>. Na wierzch czasem wystarczy softshell<\/strong>, na wi\u0119kszy wiatr przyda si\u0119 mocniejsza kurtka. Goreteksy niekoniecznie si\u0119 sprawdzaj\u0105 w ujemnych temperaturach \u2013 to co odparuje z naszego cia\u0142a, cz\u0119sto zamarza i zatyka membran\u0119. Oddychalno\u015b\u0107 dostaje zadyszki. O takich dodatkach jak gogle, maska, kominiarka, ze dwie czapki i trzy-cztery pary rozmaitych r\u0119kawic nie wspominam.<\/p>\n Marsz to najprzyjemniejsza cz\u0119\u015b\u0107 wycieczki. Mo\u017cna sobie popodziwia\u0107 widoki czubk\u00f3w swoich nart, pokl\u0105\u0107 na kiepski \u015bnieg, powyciera\u0107 gluty pod nosem. Za to biwak, a dok\u0142adniej nocleg, to ju\u017c mniejsza przyjemno\u015b\u0107.<\/p>\n Gotowanie zajmuje du\u017co czasu. Stopienie ze \u015bniegu dw\u00f3ch litr\u00f3w wody i zagotowanie ich, w zale\u017cno\u015bci od temperatury, mo\u017ce zaj\u0105\u0107 p\u00f3\u0142 godziny, godzin\u0119. Mo\u017cna wzi\u0105\u0107 palnik z kartuszami<\/strong>, ale na mrozie ten zestaw ma ni\u017csz\u0105 sprawno\u015b\u0107 ni\u017c tradycyjna maszynka benzynowa<\/strong> (cho\u0107 troch\u0119 ci\u0119\u017csza i jest zabawa z paliwem, kt\u00f3re lubi si\u0119 rozla\u0107). Warto takie maszynki zabra\u0107 dwie i najlepiej takie same. W razie problem\u00f3w zawsze mo\u017cna odpali\u0107 drug\u0105, a nawet z dw\u00f3ch z\u0142o\u017cy\u0107 jedn\u0105.<\/p>\n Garnki, mena\u017cki, termosy<\/strong> \u2013 wedle uznania. Set jedzenia r\u00f3wnie\u017c zale\u017cy od upodoba\u0144 podniebienia. Najl\u017cejsze, cho\u0107 nie najsmaczniejsze, s\u0105 dania liofilizowane. Warto pokusi\u0107 si\u0119 o nie, bo jedzenie b\u0119dzie stanowi\u0107 prawdopodobnie najwi\u0119ksz\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 baga\u017cu.<\/p>\n Spanie. Tu nie ma kompromis\u00f3w. W nocy po prostu musi by\u0107 ciep\u0142o. Ma\u0142a dygresja. Cz\u0142owiek na takiej wycieczce czuje si\u0119 jak wiadro na energi\u0119 \u2013 co zje to przepali w czasie marszu. W zasadzie \u017cycie sprowadza si\u0119 do tych dw\u00f3ch czynno\u015bci: dostarczania energii i jej zu\u017cywania. Ze swoim ego, intelektem, emocjami mo\u017cna si\u0119 poczu\u0107 jak niepotrzebny dodatek do tego sprawnie dzia\u0142aj\u0105cego mechanizmu. Jedyny moment, gdy cz\u0142owiek wyrywa si\u0119 z tych \u201eenergetycznych” obj\u0119\u0107 to sen. Ale sen to te\u017c regeneracja.<\/p>\n Nast\u0119pnego dnia nie poci\u0105gniesz, jak si\u0119 nie wy\u015bpisz. Dlatego porz\u0105dny \u015bpiw\u00f3r<\/strong> to podstawa. Nie ma mowy, \u017ceby si\u0119 przemordowa\u0107 przez kilka nocy w jakim\u015b niewiele-zajmuj\u0105cym-miejsca sztucznym puchu (chyba, \u017ce to primaloft). W cenie jest tylko ten naturalny. A \u015bpiw\u00f3r musi by\u0107 gruba\u015bny. Uwaga. Puch naturalny lubi nasi\u0105kn\u0105\u0107 wod\u0105 i si\u0119 sko\u0142tuni\u0107. Dlatego o \u015bpiw\u00f3r trzeba dba\u0107 i suszy\u0107 czasem na wierzchu pulek, je\u015bli wyjdzie podczas marszu s\u0142oneczko.<\/p>\n Do spania potrzebny te\u017c namiot<\/strong>. Codzienne kopanie jam w \u015bniegu to \u017cadna przyjemno\u015b\u0107. Namiot \u2013 z porz\u0105dnymi odci\u0105gami na wiatr, z fartuchami \u015bniegowymi. St\u0105d do transportu tego ca\u0142ego majdanu najlepsze s\u0105 pulki<\/strong>, bo w plecak trudno upchn\u0105\u0107 zapas jedzenia, namiot, ubrania i jeszcze \u015bpiw\u00f3r, kt\u00f3ry mo\u017ce zaj\u0105\u0107 i p\u00f3\u0142 plecaka.<\/p>\n O pulki w kraju nie jest \u0142atwo. Par\u0119 os\u00f3b takie cudo posiada i by\u0107 mo\u017ce po\u017cyczy. Naj\u0142atwiej (i najdro\u017cej) sprowadzi\u0107 z Norwegii. Trzeba si\u0119 liczy\u0107 z wydatkiem od 1000 z\u0142 w g\u00f3r\u0119. Mo\u017cna te\u017c posi\u0142kowa\u0107 si\u0119 niewielkimi plastikowymi saneczkami, takimi dla dzieci, i cz\u0119\u015b\u0107 sprz\u0119tu rozdzieli\u0107 na sanki, cz\u0119\u015b\u0107 do plecaka. Mo\u017cna te\u017c zabra\u0107 minimum sprz\u0119tu i sypia\u0107 w schroniskach \u2013 ale czy wtedy ca\u0142a ta eskapada ma jakikolwiek sens? Taniej b\u0119dzie poszusowa\u0107 w Izerach.<\/p>\n Przyda r\u00f3wnie\u017c kilku specyficznych pomocy. M.in. \u0142opata, kompas, GPS, latarka, lejki, butelka na mocz<\/strong>…<\/p>\n Kiedy ju\u017c zgromadzimy stos najpotrzebniejszych przedmiot\u00f3w, mo\u017ce ogarn\u0105\u0107 lekkie przera\u017cenie. Po pierwsze \u2013 ci\u0119\u017cko to upchn\u0105\u0107 nawet w spore pulki. Ale co gorsza \u2013 jak z tym ca\u0142ym majdanem dosta\u0107 si\u0119 na odleg\u0142y o 2000 kilometr\u00f3w p\u0142askowy\u017c.<\/p>\n S\u0105 w zasadzie trzy sposoby, by trafi\u0107 ze sprz\u0119tem na Hardangervidda.<\/p>\n Ka\u017cda z opcji ma swoje wady, zalety i cen\u0119. Wiele zale\u017cy od tego, jak d\u0142ugo zamierzamy si\u0119 tu\u0142a\u0107, gdzie zaczniemy i sko\u0144czymy nasz\u0105 wycieczk\u0119, jak gruby mamy portfel.<\/p>\n Jako mi\u0142o\u015bnik jazdy samochodem i antyentuzjasta lotnictwa dwukrotnie korzysta\u0142em z opcji trzeciej. Mo\u017cna do Norwegii dojecha\u0107 przez Niemcy (promowa\u0107 si\u0119 w Puttgarten), Dani\u0119 (prom w Helsingor lub przejazd przez najd\u0142u\u017cszy most w Europie)) i Szwecj\u0119. Druga opcja to prom z Gdyni do Szwecji. Korzysta\u0142em z obu sposob\u00f3w. Cenowo wypadaj\u0105 podobnie (o ile bilet na prom z Gdyni do Szwecji kupi si\u0119 odpowiednio wcze\u015bniej) i nawet czasowo wychodzi podobnie. Koszt takiej eskapady, licz\u0105c samo paliwo i op\u0142aty za promy (mam samoch\u00f3d z silnikiem Diesla), to nieca\u0142e 2 tys. z\u0142otych.<\/p>\n Zanim dotrzemy na miejsce, warto zawczasu przemy\u015ble\u0107 ca\u0142\u0105 wycieczk\u0119 i wybra\u0107 miejsce startu\/mety. Przy wyje\u017adzie w\u0142asnym \u015brodkiem lokomocji w zasadzie mo\u017cna \u201eporzuci\u0107” auto na czas eskapady w dowolnym miejscu. Norwegowie to arcyspokojny i przyjazny nar\u00f3d \u2013 alufelgi na pewno nie znikn\u0105.<\/p>\n Kto wybra\u0142 opcj\u0119 lotnicz\u0105, mo\u017ce na start wycieczki wybra\u0107 miejscowo\u015b\u0107 Finse. To w zasadzie kilka dom\u00f3w, stacja kolejowa i spore schronisko-hotel czynne przez ca\u0142y rok. Finse le\u017cy na p\u00f3\u0142nocnych rubie\u017cach p\u0142askowy\u017cu, ale w zasadzie w jego \u015brodku \u2013 nie prowadzi tam \u017cadna utwardzona droga. Jedyny mo\u017cliwy spos\u00f3b dotarcia do Finse to poci\u0105g. W\u0142a\u015bnie t\u0119dy przebiega jedna z najpi\u0119kniejszych tras kolejowych w Europie, \u0142\u0105cz\u0105ca Oslo z Bergen. Warto przejecha\u0107 si\u0119 t\u0105 lini\u0105 dla absolutnie cudownych widok\u00f3w.<\/p>\n Tytu\u0142 tego ust\u0119pu nie bez kozery jest w\u0142a\u015bnie taki. Nasz\u0105 wycieczk\u0119 po p\u0142askowy\u017cu podj\u0119li\u015bmy na prze\u0142omie marca i kwietnia. Temperatury oscylowa\u0142y wok\u00f3\u0142 0\u00b0C. Schroniska by\u0142y otwarte. Trasy wyznaczone za pomoc\u0105 kijk\u00f3w i zwykle przetarte przez skutery \u015bnie\u017cne.<\/p>\n Jednak… Hardangervidda to naprawd\u0119 dziki teren. Mo\u017cna maszerowa\u0107 tydzie\u0144 i nie natkn\u0105\u0107 si\u0119 ani na cz\u0142owieka, ani na zabudowania. \u015anieg zalega przez wi\u0119kszo\u015b\u0107 miesi\u0119cy w roku. Jedyna droga asfaltowa biegn\u0105ca przez p\u0142askowy\u017c zamykana jest jesieni\u0105 i otwierana w czerwcu. Po prostu zim\u0105 i wiosn\u0105 le\u017cy na niej kilkumetrowa warstwa \u015bniegu.<\/p>\n Pogoda \u2013 bywa bardzo zmienna, na co ma wp\u0142yw bezpo\u015brednie s\u0105siedztwo Morza P\u00f3\u0142nocnego. Cz\u0119ste s\u0105 tu silne wiatry, opady \u015bniegu i deszczu. Ale najwa\u017cniejsze. Wi\u0119kszo\u015b\u0107 schronisk (w zasadzie nie licz\u0105c kilku le\u017c\u0105cych na obrze\u017cach p\u0142askowy\u017cu) zim\u0105 jest zamkni\u0119ta. Otwierane s\u0105 dopiero (i to te\u017c nie wszystkie, i na kr\u00f3tki okres) w okolicach \u015awi\u0105t Wielkiejnocy (a potem dopiero w sezonie letnim). W\u0142a\u015bnie wtedy t\u0142umnie odwiedzaj\u0105 p\u0142askowy\u017c norwescy tury\u015bci (poruszaj\u0105cy si\u0119 g\u0142\u00f3wnie na skuterach). Co wi\u0119cej \u2013 dopiero w tym okresie wyznaczane s\u0105 kijkami zimowe trasy turystyczne.<\/p>\n <\/p>\n W styczniu czy lutym Hardangervidda potrafi pokaza\u0107 pazur. Schroniska nieczynne, trasy nie wyznaczone, zasi\u0119gu telefon\u00f3w kom\u00f3rkowych nie ma. \u015anie\u017cna pustynia. Mo\u017cna polega\u0107 tylko na sobie. Mia\u0142em okazj\u0119 szusowa\u0107 w pojedynk\u0119 po p\u0142askowy\u017cu w styczniu 2011 roku. Temperatura w ci\u0105gu dnia przy s\u0142onecznej pogodzie wynosi\u0142a -27\u00b0C. W zadymce, kt\u00f3ra mo\u017ce potrwa\u0107 kilka dni, bez umiej\u0119tno\u015bci poruszania si\u0119 w takim terenie, w takich warunkach, mo\u017ce by\u0107 przygodowo.<\/p>\n Kto mia\u0142by wi\u0119c ochot\u0119 zasmakowa\u0107 psudopolarnych klimat\u00f3w, zamiast od razu pcha\u0107 si\u0119 na Spitsbergen, Grenlandi\u0119 czy kanadyjsk\u0105 p\u00f3\u0142noc, niech popr\u00f3buje swoich si\u0142 na Hardangervidda.<\/p>\n Opr\u00f3cz w\u0142asnej nieostro\u017cno\u015bci i pogodowych zaskocze\u0144 w zasadzie nic tu nie grozi, zw\u0142aszcza gdy pojedzie si\u0119 w okolicach marca czy wczesnego kwietnia. Teren nie jest lawiniasty, o ile kto\u015b nie zechce na si\u0142\u0119 szuka\u0107 zagro\u017cenia. Nied\u017awiedzi polarnych brak. Nie ma r\u00f3wnie\u017c lodowc\u00f3w gro\u017c\u0105cych wpadni\u0119ciem do szczeliny (cho\u0107 jeden lodowczyk jest na po\u0142udnie od Finse). Cz\u0119sto trzeba pokonywa\u0107 zamarzni\u0119te jeziora, ale pokrywa lodu jest tak gruba, \u017ce nie stanowi \u017cadnego zagro\u017cenia. S\u0142owem \u2013 jest niemal bezpiecznie.<\/p>\n Kogo wi\u0119c znudzi\u0142o si\u0119 szusowanie po najbli\u017cszej okolicy, komu dusz\u0119 wype\u0142nia zew przygody, mo\u017ce skonfrontowa\u0107 swoje si\u0142y z si\u0142ami przyrody w nieodleg\u0142ej Norwegii.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" By\u0107 mo\u017ce przyd\u0142uga opowie\u015b\u0107 rozbudzi\u0142a w kim\u015b niezdrow\u0105 emocj\u0119, by samego siebie wpakowa\u0107 w podobna kaba\u0142\u0119. Pisz\u0119 niezdrow\u0105, bo si\u0119 przezi\u0119bi\u0107 mo\u017cna, portfel niemal do cna opr\u00f3\u017cni\u0107, z towarzyszem takiej podr\u00f3\u017cy por\u00f3\u017cni\u0107, a nawet zapa\u015b\u0107 na nieuleczaln\u0105 chorob\u0119 \u2013 wycieczkocholizm-z-pulkami-po-\u015bniegu. Kto \u015bwiadom tych ogranicze\u0144 wci\u0105\u017c rozwa\u017ca podobn\u0105 wycieczk\u0119, niechaj przygarnie gar\u015b\u0107 niefachowych porad.<\/p>\n","protected":false},"author":1542,"featured_media":3313,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[30],"tags":[331,298,315,297,329,328,332,330,333,293],"class_list":["post-131","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-relacje-z-wypraw-i-wyjazdow","tag-foki","tag-hardangervidda","tag-namiot","tag-norwegia","tag-primaloft","tag-puch","tag-pulki","tag-softshell","tag-spiwor","tag-wyprawy"],"acf":[],"yoast_head":"\nDojazd<\/h2>\n
\n
Kiedy jecha\u0107 i inne niebezpiecze\u0144stwa<\/strong><\/h2>\n