{"id":2018,"date":"2020-02-03T09:22:02","date_gmt":"2020-02-03T08:22:02","guid":{"rendered":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/blog\/paprsek-drugie-jakuszyce-w-czeskich-bieszczadach-2018\/"},"modified":"2020-02-03T09:22:02","modified_gmt":"2020-02-03T08:22:02","slug":"paprsek-drugie-jakuszyce-w-czeskich-bieszczadach","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/paprsek-drugie-jakuszyce-w-czeskich-bieszczadach-2018\/","title":{"rendered":"Paprsek – \u201edrugie Jakuszyce\u201d w \u201eczeskich Bieszczadach\u201d"},"content":{"rendered":"

Trasy biegowe w polskich G\u00f3rach Bialskich i czeskich G\u00f3rach Rychlebskich przenikaj\u0105 si\u0119 niezauwa\u017calnie dla narciarza. \u0141\u0105cznie stanowi\u0105 sie\u0107 o d\u0142ugo\u015bci nawet 70 km, z czego wi\u0119kszo\u015b\u0107 przypada na tereny po czeskiej stronie. W samym sercu tego narciarskiego „raju” znajduje si\u0119 schronisko Paprsek, od lat nagradzane w konkursach na najlepsze czeskie tego typu schroniska g\u00f3rskie. Na trasy mo\u017cna dotrze\u0107 z kilku miejsc od polskiej i czeskiej strony. Wysokie po\u0142o\u017cenie du\u017cej cz\u0119\u015bci narciarskich szlak\u00f3w – na wysoko\u015bci ponad 1000 m n.p.m. – gwarantuje \u015bnieg nawet w okresach, gdy trudno go znale\u017a\u0107 w innych miejscach. Z tego wzgl\u0119du wielu polskich narciarzy nazywa to miejsce „drugimi Jakuszycami”.<\/p>\n

\u201eDo Papraska”, \u201eW Papersku”, \u201eNa Paprseku”, itd. … Nazwa odmieniana jest przez Polak\u00f3w do\u015b\u0107 dowolnie. Nie mam pewno\u015bci, kt\u00f3ra wersja jest poprawna. Ja je\u017cd\u017c\u0119 \u201edo Paprska”. Lubi\u0119 to miejsce z wielu powod\u00f3w. Od szacunku, jakim darz\u0119 gospodarzy, przez frajd\u0119 korzystania z dobrze utrzymywanych tras biegowych, po s\u0142odkie bor\u016fvkov\u00e9 knedl\u00edky<\/em> serwowane w tutejszej restauracji. Paprsek promuje si\u0119 jako miejsce po\u0142o\u017cone w Jesionikach (np. sprawdzaj\u0105c stan utrzymania tras na www.bilestopy.cz wybieracie region – Jesen\u00edky<\/em>), i cho\u0107 rzeczywi\u015bcie Jesioniki s\u0105 tu\u017c tu\u017c, to geograficznie – Paprsek le\u017cy w G\u00f3rach Rychlebskich (przed\u0142u\u017ceniem pasma po polskiej stronie s\u0105 G\u00f3ry Bialskie i Z\u0142ote). Rychlebsk\u00e9 hory za\u015b, dla mieszka\u0144c\u00f3w Republiki Czeskiej, oznaczaj\u0105 mniej wi\u0119cej tyle, co dla mieszka\u0144c\u00f3w Polski – Bieszczady. Kra\u0144cowe, mocno zalesione, s\u0142abo zaludnione, ma\u0142o zagospodarowane, nieco zapomniane, z mrocznymi w\u0105tkami powojennej historii, co w przypadku G\u00f3r Rychlebskich oznacza\u0142o tzw. \u201edzikie wyp\u0119dzenia” ludno\u015bci niemieckiej. Ale to ju\u017c inna historia. Wr\u00f3\u0107my do bieg\u00f3wek.<\/p>\n

Z Bielic 7 kilometr\u00f3w<\/h2>\n

Wielu polskich turyst\u00f3w dociera na nartach do Paprska z Bielic \u2013 ma\u0142ej wsi \u201ena ko\u0144cu \u015bwiata” (14 km od miasteczka Stronie \u015al\u0105skie), sk\u0105d w kierunku granicy pa\u0144stwa prowadzi pi\u0119kny szlak wzd\u0142u\u017c rzeki Bia\u0142ej L\u0105deckiej. Le\u015bne miejsca postojowe znajduj\u0105 si\u0119 oko\u0142o 1 km za ostatnimi zabudowaniami wsi. W g\u00f3rnej cz\u0119\u015bci doliny od szlaku odbija w lewo p\u0119tla Bia\u0142y Sp\u0142aw \u2013 na niej szlak polski spotyka si\u0119 z p\u0119tl\u0105 Velk\u00fd i Mal\u00fd \u0160engen. Najkr\u00f3tsza droga z Bielic do Paprska (z pomini\u0119ciem p\u0119tli Bia\u0142y Sp\u0142aw) wynosi 7 km. Wprawieni narciarze mog\u0105 wybra\u0107 bardziej strome podej\u015bcie od strony Nowej Morawy (le\u015bne miejsca postojowe znajduj\u0105 si\u0119 w g\u00f3rnej cz\u0119\u015bci wsi, przy drodze na Prze\u0142\u0119cz P\u0142oszczyna) przez Prze\u0142\u0119cz Such\u0105 i dalej Duktem nad Sp\u0142awami (ok. 12,5 km). Trasy po polskiej stronie ratrakuje gmina Stronie \u015al\u0105skie, a aktualne komunikaty znale\u017a\u0107 mo\u017cna na www.stronie.pl<\/a> oraz www.bilestopy.cz<\/a>.<\/p>\n

Mo\u017cna te\u017c zaparkowa\u0107 przy chacie Kladsk\u00e9 Sedlo (klimatyczna chata, z ma\u0142\u0105 gastronomi\u0105 i pokojami go\u015bcinnymi) na Prze\u0142\u0119czy P\u0142oszczyna (czes. Kladsk\u00e9 Sedlo<\/em>) i st\u0105d wyruszy\u0107 do Paprska, wzd\u0142u\u017c granicznego szlaku (fragment szlaku Jesenick\u00e1 Ly\u017ea\u0159sk\u00e1 Magistr\u00e1la) a\u017c do chaty Medv\u011bd\u00ed bouda (4,5 km), przy kt\u00f3rej w\u0142\u0105czamy si\u0119 ju\u017c w szlaki ratrakowane przez Paprsek. Odcinek Kladsk\u00e9 Sedlo – Medv\u011bd\u00ed bouda ratrakuje Star\u00e9 M\u011bsto (informacje na www.bilestopy.cz<\/a>).<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: szlak z Bielic wzd\u0142u\u017c doliny Bia\u0142ej L\u0105deckiej nale\u017cy do najpi\u0119kniejszych w Sudetach<\/em><\/span><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: najwi\u0119cej \u015bniegu utrzymuje si\u0119 w tzw. worku bialskim (p\u0119tla Bia\u0142y Sp\u0142aw, fragment transgranicznych p\u0119tli Velk\u00fd i Mal\u00fd \u0160engen), 2016 r.<\/em><\/span><\/p>\n

Lanovk\u0105 na g\u00f3r\u0119<\/h2>\n

Paprsek ma malownicze, ustronne po\u0142o\u017cenie mi\u0119dzy Wysokim Jesionikiem, G\u00f3rami Rychlebskimi i Masywem \u015anie\u017cnika, na skrzy\u017cowaniu szlak\u00f3w turystycznych, blisko granicy polsko-czeskiej. Najbli\u017cej po\u0142o\u017cona miejscowo\u015b\u0107 po czeskiej stronie to Star\u00e9 M\u011bsto (w informacji turystycznej w ratuszu dzia\u0142a kantor), a najbli\u017csze wi\u0119ksze polskie miejscowo\u015bci to: Stronie \u015al\u0105skie ok. 30 km (dojazd przez Prze\u0142\u0119cz P\u0142oszczyna) i G\u0142ucho\u0142azy ok. 60 km (Mikulovice \u2013 Jesenik \u2013 Branna \u2013 Star\u00e9 M\u011bsto). W pobli\u017ce schroniska prowadz\u0105 dwie drogi dojazdowe \u2013 przez Kun\u010dice i Velk\u00e9 Vrbno.<\/p>\n

Droga przez \u0142adn\u0105 letniskow\u0105 wie\u015b Kun\u010dice wiedzie na polan\u0119 Pala\u0161 i dalej pod samo schronisko. Jest w\u0105ska i pnie si\u0119 stromo ponad dolin\u0105 Kuncickiego potoku. Zim\u0105 mijanki dostarczaj\u0105 tam kierowcom silnych wra\u017ce\u0144. Mog\u0105 by\u0107 konieczne \u0142a\u0144cuchy. Polecam t\u0119 tras\u0119 na lato, zw\u0142aszcza na rowery, ale zim\u0105 \u2013 odradzam. Bezpieczniej podjecha\u0107 przez Mal\u00e9 i Velk\u00e9 Vbrno na parking pod doln\u0105 stacj\u0105 lanovki i kolej\u0105 krzese\u0142kow\u0105 wjecha\u0107 pod schronisko. Wjazd + zjazd to koszt 160 CZK\/osoba. Za karnety czasowe mo\u017cna p\u0142aci\u0107 kart\u0105 lub got\u00f3wk\u0105. Na pojedynczy wjazd i zjazd \u2013 dostajemy ma\u0142y bilecik z numerkiem i op\u0142acimy go wy\u0142\u0105cznie got\u00f3wk\u0105 \u2013 koronami lub z\u0142ot\u00f3wkami. Za wjazd i zjazd dla trzech os\u00f3b zap\u0142aci\u0142am 80 z\u0142 (480 CZK). W restauracji zap\u0142acicie kart\u0105 lub got\u00f3wk\u0105 \u2013 koronami lub z\u0142ot\u00f3wkami, przy czym reszta mo\u017ce zosta\u0107 wydana w koronach.<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: widoki na Masyw \u015anie\u017cnika i Jesioniki.<\/em><\/span><\/p>\n

Czas na b\u011b\u017eky<\/h2>\n

Na polanie Pala\u0161, 500 m od schroniska Paprsek, zbiegaj\u0105 si\u0119 p\u0119tle, oznakowane w terenie na drzewach i przy pomocy pomara\u0144czowych metalowych szlakowskaz\u00f3w. Oznakowanie jest bardzo dobre, a w schronisku dost\u0119pne s\u0105 kieszonkowe mapki z przebiegiem tras. Na stronie www.paprsek.cz<\/a> albo na www.bilestopy.cz<\/a> dowiecie si\u0119, kiedy ostatni raz trasy by\u0142y ratrakowane. Po wi\u0119kszo\u015bci z nich porusza\u0107 mo\u017cna si\u0119 zar\u00f3wno klasykiem, jak i \u0142y\u017cw\u0105. Do wyboru: Velk\u00fd \u0160engen (17 km), Mal\u00fd \u0160engen (8 km), Pralinka (6 km), Poh\u00e1dka (Smrk, 9,7 km), Medv\u011bd\u00ed bouda (8,4 km), Mil\u00ed\u0159e (12,5 km), Ruzovka (7 km). \u0141\u0105czniki Lev\u00e9 \u00fadol\u00ed, Ostru\u017en\u00e1 i Magistr\u00e1la (fragment szlaku Jesenick\u00e1 Ly\u017ea\u0159sk\u00e1 Magistr\u00e1la) prowadz\u0105 w kierunku o\u015brodk\u00f3w narciarskich Pet\u0159\u00edkov i Ramzov\u00e1, gdzie te\u017c ratrakowane s\u0105 trasy.<\/p>\n

Trasy we fragmentach pokrywaj\u0105 si\u0119, co daje mo\u017cliwo\u015b\u0107 wielu wariant\u00f3w wycieczek. Najwi\u0119ksze przewy\u017cszenie ma Mil\u00ed\u0159e, kt\u00f3ra sprowadza do doliny nieopodal dolnej stacji kolei linowej, a potem wspina si\u0119 z powrotem pod schronisko. Do\u015b\u0107 wymagaj\u0105ca jest te\u017c Medv\u011bd\u00ed bouda, bardziej monotonna ni\u017c Mil\u00ed\u0159e. Velk\u00fd \u0160engen, Mal\u00fd \u0160engen i Poh\u00e1dka maj\u0105 niewielkie przewy\u017cszenia i prowadz\u0105 w najpi\u0119kniejsze przyrodniczo zak\u0105tki G\u00f3r Rychlebskich (pol. Bialskich i Z\u0142otych), a\u017c do Prze\u0142\u0119czy u Trzech Granic (1111 m n.p.m.) oddzielaj\u0105cej trzy historyczne krainy: \u015al\u0105sk, Morawy i Ziemi\u0119 K\u0142odzk\u0105. Po polskiej stronie Velk\u00fd i Mal\u00fd \u0160engen biegn\u0105 Duktem nad Sp\u0142awami (tak nazywaj\u0105 si\u0119 dwa potoki, kt\u00f3re \u0142\u0105cz\u0105c si\u0119, tworz\u0105 rzek\u0119 Bia\u0142\u0105 L\u0105deck\u0105) – to pi\u0119kna, szeroka, stokowa droga, biegn\u0105ca wzd\u0142u\u017c rezerwatu przyrody Puszcza \u015anie\u017cnej Bia\u0142ki.<\/p>\n

To, w co by\u0107 mo\u017ce, warto by\u0142oby jeszcze zainwestowa\u0107 \u2013 to zadaszone wiaty. Teraz nie ma ich wiele: przy rozdro\u017cu C\u00edsa\u0159ska bouda, na Smreku, na Dukcie nad Sp\u0142awami (Velk\u00fd \u0160engen) i na Prze\u0142\u0119czy Suchej. Chaty C\u00edsa\u0159ska bouda i Medv\u011bd\u00ed bouda nie s\u0105, niestety, og\u00f3lnodost\u0119pne.<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: oznakowanie tras jest bardzo dobre<\/em><\/span><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: Polana Pala\u0161 \u2013 w\u0119ze\u0142 szlak\u00f3w<\/em><\/span><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: Medv\u011bd\u00ed bouda<\/em><\/span><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: C\u00edsa\u0159ska bouda<\/em><\/span><\/p>\n

Promyk pomi\u0119dzy g\u00f3rami<\/h2>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: w Paprsku, po\u0142o\u017conym nieopodal granicy polsko-czeskiej, niegdy\u015b niemiecko-czeskiej, a wcze\u015bniej prusko-austriackiej, \u201erozmowy o polityce s\u0105 zakazane”.<\/em><\/span><\/p>\n

Paprsek (pol. promyk<\/em>) powsta\u0142 w 1932 r. jako \u201eSchlesierhaus” (pol. Dom \u015al\u0105ski<\/em>). By\u0142a to jedna z inwestycji Morawsko-\u015al\u0105skiego Sudeckiego Towarzystwa G\u00f3rskiego (niem. M\u00e4hrisch-Schlesischer Sudetengebirgsverein<\/em>), z kt\u00f3rych tylko niekt\u00f3re przetrwa\u0142y do dzi\u015b. Ju\u017c w\u00f3wczas \u201eSchlesierhaus” przewy\u017csza\u0142 standardem wi\u0119kszo\u015b\u0107 g\u00f3rskich schronisk, by\u0142 to raczej horsk\u00fd hotel<\/em> \u2013 i tak nazywany jest obecnie. Od 1993 r. Paprsek jest obiektem prywatnym, a dzi\u0119ki kolejnym modernizacjom i inwestycjom, ro\u015bnie jego popularno\u015b\u0107 jako miejsca do jazdy na nartach zjazdowych i biegowych (Snowpark Paprsek). Dzi\u0119ki wsparciu kraju o\u0142omunieckiego, gospodarze od wielu lat utrzymuj\u0105 ponad 70 km tras biegowych do jazdy klasykiem i \u0142y\u017cw\u0105 oraz organizuj\u0105 zawody narciarskie. Zawsze w styczniu odbywa si\u0119 Patn\u00e1ctka okolo Paprsku<\/em>, w lutym JeLyMan<\/em> (Jesenick\u00fd ly\u017ea\u0159sk\u00fd marat\u00f3n 22-23.02.2020, trasy 10, 20 i 40 km), a na zako\u0144czenie sezonu impreza w strojach narciarskich retro.<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: Na Smreku. Zako\u0144czenie sezonu narciarskiego 2017\/2018 r.<\/em><\/span><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: Patn\u00e1ctka okolo Paprsku, 2020 r.<\/em><\/span><\/p>\n

Fenomen Paprska<\/h2>\n

Mi\u0142a obs\u0142uga i kompleksowa infrastruktura sprawiaj\u0105, \u017ce miejsce ma dobr\u0105 s\u0142aw\u0119 po obydwu stronach granicy – ma\u0142e przytulne pokoje w starym schronisku i bardzo du\u017ce rodzinne pokoje w nowym obiekcie, restauracja z dobr\u0105 kuchni\u0105, taras z widokiem na g\u00f3ry, szeroki stok narciarski, 70 km ratrakowanych tras biegowych, wypo\u017cyczalnia i serwis nart oraz szk\u00f3\u0142ka narciarstwa biegowego i zjazdowego zlokalizowane przy dolnej stacji wyci\u0105gu (czes. lanovki<\/em>), kapliczka, w kt\u00f3rej udzielane s\u0105 \u015bluby, asfaltowa droga dojazdowa w porze bez\u015bnie\u017cnej, a zim\u0105 dwuosobowa kolej krzese\u0142kowa od strony wsi Velk\u00e9 Vrbno<\/em>. Ukszta\u0142towanie terenu i wysoko\u015bci ponad 1000 m n.p.m. to du\u017ca szansa na niskie temperatury i \u015bnieg \u2013 tak\u017ce wtedy, gdy prawie wsz\u0119dzie go brak.<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: wysoko\u015b\u0107 ponad 1000 m n.p.m. to du\u017ca szansa na niskie temperatury i \u015bnieg<\/span><\/em><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: kaplic\u0119 przy schronisku ufundowa\u0142 w 2009 r. gospodarz Paprska, w swoje 60-te urodziny<\/em><\/span><\/p>\n

Wspomnienie lata<\/h2>\n

Paprsek ma w swojej ofercie kulinarnej regionaln\u0105 specjalno\u015b\u0107 bor\u016fvkov\u00e9 knedl\u00edky<\/em> (knedliki jagodowe), obficie nadziewane jagodami z tutejszych las\u00f3w, szczodrze posypane cukrem pudrem i polane rozpuszczonym mas\u0142em (mo\u017cna poprosi\u0107 wersj\u0119 light, bez mas\u0142a i cukru i zam\u00f3wi\u0107 tylko jedn\u0105 sztuk\u0119; 1 knedlik \u2013 40 CZK). To produkt regionalny wi\u0119c czy lubimy kluchy, czy nie, warto spr\u00f3bowa\u0107. W karcie dominuj\u0105 dania mi\u0119sne, opcja dla wegetarian to sma\u017cony ser lub nale\u015bnik z warzywami. Mimo, \u017ce Paprsek to horsk\u00fd hotel<\/em> \u2013 ceny nie s\u0105 wy\u017csze, ni\u017c w dolinach, a obs\u0142uga nie zawodzi.<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

powy\u017cej: bor\u016fvkov\u00e9 knedl\u00edky z Paprska<\/em><\/span><\/p>\n

Z fascynacji przesz\u0142o\u015bci\u0105<\/h2>\n

\"\"<\/p>\n

W restauracji Paprska zobaczy\u0107 mo\u017cna drewnian\u0105 okienn\u0105 ram\u0119 z nieistniej\u0105cego schroniska im. ksi\u0119cia Lichtensteina na \u015anie\u017cniku (jego budow\u0119 zainicjowa\u0142a ta sama niemiecka organizacja turystyczna, dzi\u0119ki kt\u00f3rej powsta\u0142 Paprsek) i przeczyta\u0107 histori\u0119 tego obiektu. W ubieg\u0142ym roku, na pobliskiej g\u00f3rze V\u011btrov (918 m n.p.m.), gospodarze Paprska rozpocz\u0119li niebywa\u0142\u0105 inwestycj\u0119. W odleg\u0142o\u015bci zaledwie 2 km od schroniska (nieopodal trasy biegowej Mil\u00ed\u0159e) powstaje wierna replika kamiennej wie\u017cy widokowej, jaka w latach 1899-1973 sta\u0142a na szczycie \u015anie\u017cnika. Otwarcie zaplanowano na 2021 r., a post\u0119py w budowie \u015bledzi\u0107 mo\u017cna na: www.dalimilovarozhledna.cz<\/a>. Jest szansa, \u017ce w sezonie 2021\/2022 b\u0119dziemy mogli zaplanowa\u0107 przerw\u0119 na trasie Mil\u00ed\u0159e w bufecie b\u0119d\u0105cym kopi\u0105 tego, kt\u00f3ry niegdy\u015b dzia\u0142a\u0142 przy \u015bnie\u017cnickiej wie\u017cy!<\/p>\n

Obok: nieistniej\u0105ca wie\u017ca na \u015anie\u017cniku, kt\u00f3rej kopia powstaje w\u0142a\u015bnie na g\u00f3rze V\u011btrov 2 km od Paprska. Fot: www.polska-org.pl.<\/span><\/p>\n

Zdj\u0119cia:<\/p>\n