{"id":2064,"date":"2020-12-28T15:23:03","date_gmt":"2020-12-28T14:23:03","guid":{"rendered":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/blog\/kompendium-wiedzy-o-narciarstwie-backcountry-2064\/"},"modified":"2024-04-03T19:33:19","modified_gmt":"2024-04-03T17:33:19","slug":"kompendium-wiedzy-o-narciarstwie-backcountry","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/kompendium-wiedzy-o-narciarstwie-backcountry-2064\/","title":{"rendered":"Kompendium wiedzy o narciarstwie backcountry"},"content":{"rendered":"\n
Pierwszy w polskim Internecie tak obszerny zbi\u00f3r praktycznej wiedzy o narciarstwie backcountry. Zastanawiasz si\u0119, czy to aktywno\u015b\u0107 dla Ciebie? Nie wiesz, jaki sprz\u0119t wybra\u0107 i co zabra\u0107 na wycieczk\u0119 BC? Specjali\u015bci z Bieg\u00f3wek pod Tatrami i Zimowego Beskidu Wyspowego odpowiadaj\u0105 na 27 pyta\u0144 o narciarstwo backcountry.<\/p>\n\n\n\n
Narty backcountry (w skr\u00f3cie BC) to terenowa odmiana nart biegowych<\/strong>. Przez niekt\u00f3rych zwane s\u0105 \u201epancernymi bieg\u00f3wkami”. Zapewniaj\u0105 wi\u0119ksz\u0105 stabilno\u015b\u0107 ni\u017c narty biegowe, a tak\u017ce lepsze trzymanie na podej\u015bciach.<\/p>\n\n\n\n S\u0142u\u017c\u0105 do poruszania si\u0119 w terenie poza przygotowanymi trasami.<\/strong> S\u0105 tak\u017ce awaryjnym rozwi\u0105zaniem dla os\u00f3b chc\u0105cych odwiedzi\u0107 trasy wyczynowe, kt\u00f3re jednak s\u0105 dla nich zbyt trudne (nale\u017cy jednak pami\u0119ta\u0107, \u017ce narty BC nie s\u0105 tam optymalnym sprz\u0119tem i ich wyb\u00f3r jest jak je\u017cd\u017cenie ci\u0119\u017ckim rowerem g\u00f3rskim z dwoma amortyzatorami po idealnym asfalcie).<\/p>\n\n\n\n Cech\u0105 wyr\u00f3\u017cniaj\u0105c\u0105 narty BC s\u0105 metalowe kraw\u0119dzie, kt\u00f3rych nie maj\u0105 bieg\u00f3wki ani \u015blad\u00f3wki<\/strong>. Wi\u0119kszo\u015b\u0107 nart backcountry ma w \u015blizgu wy\u017c\u0142obiony rowek, kt\u00f3ry prowadzi nart\u0119 do przodu, uniemo\u017cliwiaj\u0105c jej myszkowanie na boki. Od nart skiturowych r\u00f3\u017cni\u0105 si\u0119 wi\u0105zaniami z woln\u0105 pi\u0119t\u0105 (podobnymi do wi\u0105za\u0144 stosowanych w bieg\u00f3wkach, lecz nieco szerszymi i mocniejszymi). Niekt\u00f3rzy stosuj\u0105 w swoich nartach BC wi\u0105zania typowo bieg\u00f3wkowe, co jest uzasadnione jedynie w terenie nizinnym i p\u0142askim; w terenie g\u00f3rskim trzeba u\u017cywa\u0107 wi\u0105za\u0144 zaprojektowanych do nart BC.<\/p>\n\n\n\n W obrocie handlowym mo\u017cna spotka\u0107 si\u0119 tak\u017ce z nazw\u0105 \u201enarty nordyckie”.<\/p>\n\n\n\n Nie wiesz, czy narty backcountry s\u0105 dla Ciebie? Sprawd\u017a w tek\u015bcie Backcountry \u2013 kto pokocha narciarstwo prze\u0142ajowe?<\/a><\/p>\n\n\n\n S\u0142owo \u201ebackcountry” w j\u0119zyku angielskim oznacza 'pustkowie’, co najlepiej obrazuje przeznaczenie tego rodzaju nart. Zreszt\u0105 r\u00f3wnie\u017c same nazwy modeli BC podpowiadaj\u0105, w jakich warunkach najlepiej si\u0119 sprawdz\u0105: Forester, Highlander, Offtrack, Adventure, Discovery. Nale\u017cy zwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119, \u017ce w niekt\u00f3rych krajach pod poj\u0119ciem backcountry kryje si\u0119 ka\u017cda odmiana narciarstwa prze\u0142ajowego, g\u0142\u00f3wnie skiturowego.<\/p>\n\n\n\n Podejmowane by\u0142y pr\u00f3by znalezienia polskiego odpowiednika nazwy (np. narciarstwo prze\u0142ajowe lub turystyczne), jednak okaza\u0142y si\u0119 nieskuteczne w\u0142a\u015bnie ze wzgl\u0119du na niejednoznaczno\u015b\u0107 proponowanych termin\u00f3w. Nartami prze\u0142ajowymi mog\u0105 by\u0107 przecie\u017c bieg\u00f3wki, \u015blad\u00f3wki, telemarki, skitury, splitboard jak i backcountry.<\/p>\n\n\n\n Narty backcountry nie wymagaj\u0105 przygotowanych tras<\/strong>. S\u0105 wi\u0119c najlepszym wyborem w polskich g\u00f3rach, gdzie jako\u015b\u0107 infrastruktury dla biegaczy narciarskich jest najcz\u0119\u015bciej bardzo niska.<\/p>\n\n\n\n Narty backcountry NIE s\u0105 w\u0142a\u015bciwym wyborem:<\/p>\n\n\n\n W tych miejscach lepiej i bezpieczniej jest wybra\u0107 narty skiturowe.<\/p>\n\n\n\n \u017beby porusza\u0107 si\u0119 w terenie wysokog\u00f3rskim<\/strong>, trzeba by\u0107 nie tylko doskona\u0142ym narciarzem, lecz tak\u017ce do\u015bwiadczonym i \u015bwiadomym turyst\u0105. Natomiast na nizinach<\/strong>, je\u017celi nie mamy prostych i w\u0105skich nart BC, bardziej odpowiednie b\u0119d\u0105 \u015blad\u00f3wki. Na przygotowanych przez ratrak lub skuter trasach z za\u0142o\u017conym torem do klasyka<\/strong> lepiej wybra\u0107 narty biegowe. Narty backcountry b\u0119d\u0105 tu zbyt ci\u0119\u017ckie, powolne i twarde; innymi s\u0142owy poruszanie si\u0119 na nich b\u0119dzie przypomina\u0107 jazd\u0119 parowozem po torach kolei du\u017cych pr\u0119dko\u015bci.<\/p>\n\n\n\n Serce polskiego backcountry bije w Beskidzie Wyspowym<\/strong>, gdzie wytyczone zosta\u0142y liczne trasy, organizowane s\u0105 rajdy narciarskie, wydano te\u017c map\u0119 narciarsk\u0105: www.zimowybeskidwyspowy.vxm.pl\/trasy-i-beztrasy.html<\/a><\/p>\n\n\n\n Ewenementem s\u0105 trasy w Beskidzie Niskim<\/strong> \u2013 znakomicie poprowadzone w terenie z mikroklimatem, zapewniaj\u0105cym d\u0142ugie zaleganie \u015bniegu. Stowarzyszenie Rozwoju So\u0142ectwa Krzywa wyda\u0142o map\u0119, a nawet … drukowany przewodnik po trasach \u201e\u015anie\u017cne trasy przez lasy”: www.snieznetrasy.pl\/trasy\/schemat.htm<\/a>l<\/p>\n\n\n\n Opisy tras na backcountry w Tatrach i Gorcach<\/strong>, kt\u00f3re by\u0142y na stronie Bieg\u00f3wki pod Tatrami, b\u0119dziemy stopniowo zamieszcza\u0107 na naszym portalu. <\/p>\n\n\n\n Opisy tras w innych polskich g\u00f3rach<\/strong> mo\u017cecie przeczyta\u0107 w znakomitym przewodniku \u201ePrzewodnik turysty narciarza. 50 tras w polskich g\u00f3rach” (Wydawnictwo Bezdro\u017ca, 2015).<\/p>\n\n\n\n Jak w ka\u017cdym sporcie, im lepsza technika, tym mniejsze zm\u0119czenie i wi\u0119ksze bezpiecze\u0144stwo. BC wykorzystuje sporo element\u00f3w z bieg\u00f3w narciarskich, a na zjazdach \u2013 z narciarstwa zjazdowego czy telemarku. Przyda si\u0119 te\u017c skiturowe do\u015bwiadczenie z u\u017cywania fok.<\/strong><\/p>\n\n\n\n Kluczowa jest jednak umiej\u0119tno\u015b\u0107 radzenia sobie w zmiennym terenie i w r\u00f3\u017cnych warunkach<\/strong>. Dobrze znana i \u0142atwa trasa, pokonywana po obfitych opadach \u015bniegu lub przy temperaturach przechodz\u0105cych przez 0\u02daC, mo\u017ce okaza\u0107 si\u0119 wyzwaniem nawet dla wytrawnego narciarza.<\/p>\n\n\n\n Na backcountry technika ma by\u0107 nie tyle \u0142adna i poprawna, co skuteczna<\/strong>. Aby nauczy\u0107 si\u0119 skutecznie i efektywnie porusza\u0107 na nartach w terenie, potrzebne jest do\u015bwiadczenie, kt\u00f3re mo\u017cna zdoby\u0107 jedynie podczas wycieczek, najlepiej pod okiem zaawansowanych narciarzy. Umiej\u0119tno\u015b\u0107 dostosowania techniki do warunk\u00f3w, to tak\u017ce umiej\u0119tno\u015b\u0107 rozpoznawania rodzaju \u015bniegu i wiedza o tym, jak nasze narty si\u0119 w nim zachowaj\u0105.<\/p>\n\n\n\n Zobacz te\u017c artyku\u0142 Piotra Manowieckiego Technika poruszania si\u0119 na nartach backcountry<\/a><\/p>\n\n\n\n Podstawa to znany z bieg\u00f3wek krok naprzemienny (zbli\u017cony do codziennego chodzenia bez nart czy nordic walking). Tu jednak wa\u017cna uwaga: narty backcountry stworzone s\u0105 do chodzenia, dlatego nie biegamy i nie podnosimy nart, lecz przy ka\u017cdym roku suwamy je po \u015bniegu<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n Czasem, w zale\u017cno\u015bci od warunk\u00f3w, mo\u017cna wspom\u00f3c si\u0119 bezkrokiem (czyli pchaniem), jednokrokiem lub dwukrokiem. Przydatny b\u0119dzie te\u017c czterokrok \u2013 zw\u0142aszcza w g\u0142\u0119bokim \u015bniegu. Podstawa to jednak spokojne \u201ewo\u017cenie si\u0119” na narcie przy ka\u017cdym kroku.<\/p>\n\n\n\n Dwukrok i czterokrok to dawne techniki poruszania si\u0119 na bieg\u00f3wkach. Pochodz\u0105 z czas\u00f3w, gdy narciarze sami musieli ubija\u0107 tor, bo nie by\u0142o jeszcze ratrak\u00f3w, kt\u00f3re przygotowywa\u0142y trasy. Kroki te przypomnia\u0142 Piotr Manowiecki w artykule Zapomniane, lecz wci\u0105\u017c przydatne kroki narciarskie<\/a><\/p>\n\n\n\n Efektywnie, czyli tak, by przy d\u0142ugiej wycieczce jak najmniej si\u0119 zm\u0119czy\u0107. Spos\u00f3b b\u0119dzie r\u00f3\u017cni\u0142 si\u0119 w zale\u017cno\u015bci od warunk\u00f3w, terenu, umiej\u0119tno\u015bci i sprz\u0119tu.<\/p>\n\n\n\n Podczas podchodzenia wa\u017cna jest tak\u017ce praca r\u0105k<\/strong>. Kijki wbijamy nieco za siebie, by mie\u0107 mocny i stabilny punkt podparcia podczas wykonywania kroku. Przy d\u0142ugich, do\u015b\u0107 stromych podej\u015bciach mo\u017cna wykorzysta\u0107 technik\u0119 jednoczesnego wbijania kijk\u00f3w co dwa kroki (zobacz wi\u0119cej<\/a>).<\/p>\n\n\n\n Przede wszystkim bezpiecznie. W terenie nie ma wyprofilowanych zjazd\u00f3w, a szlak niejednokrotnie wiedzie tu\u017c nad stromym urwiskiem lub w\u0105skim przesmykiem mi\u0119dzy drzewami. Dlatego je\u015bli nie znacie trasy lub nie widzicie, co skrywa si\u0119 na zje\u017adzie za zakr\u0119tem \u2013 tak kontrolujcie pr\u0119dko\u015b\u0107, by w ka\u017cdej chwili m\u00f3c wyhamowa\u0107<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n Uwaga: z regu\u0142y panie s\u0105 bardziej l\u0119kliwe na zjazdach, dlatego prosimy m\u0119sk\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 wyprawy, by co jaki\u015b czas zatrzymywali si\u0119 w bezpiecznym miejscu i czekali na towarzyszki.<\/p>\n\n\n\n Narciarz musi dostosowywa\u0107 wyposa\u017cenie do terenu, rodzaju \u015bniegu, pogody i jej prawdopodobnych zmian, d\u0142ugo\u015bci wycieczki, a tak\u017ce ryzyka wyst\u0105pienia zdarze\u0144 losowych. Cho\u0107 nie da si\u0119 wskaza\u0107 uniwersalnego wyposa\u017cenia na ka\u017cde warunki, przygotowali\u015bmy list\u0119 rzeczy, kt\u00f3re dobrze jest mie\u0107 zawsze ze sob\u0105:<\/p>\n\n\n\n Dodatkowo, ju\u017c nie w czasie wycieczki:<\/p>\n\n\n\n Bieg\u00f3wki to narty przeznaczone do biegania na przygotowanych trasach<\/strong>. S\u0105 w\u0105skie, d\u0142u\u017csze od BC i nie maj\u0105 stalowej kraw\u0119dzi. Mog\u0105 nie mie\u0107 \u0142uski \u2013 wtedy u\u017cywa si\u0119 smar\u00f3w na trzymanie. Podobnie jak backcountry nale\u017c\u0105 do grupy nart nordyckich. \u0141\u0105czy je konstrukcja (zastosowanie komory odbiciowej z \u0142usk\u0105) oraz zasada dzia\u0142ania wi\u0105za\u0144 (zawias, lu\u017ana stopa). Producenci nart lub but\u00f3w biegowych cz\u0119sto produkuj\u0105 r\u00f3wnie\u017c narty BC.<\/p>\n\n\n\n \u015alad\u00f3wki<\/strong> to szersze bieg\u00f3wki. S\u0105<\/strong>przeznaczone do poruszania si\u0119 po \u0142atwym terenie bez ratrakowanych tras lub dla pocz\u0105tkuj\u0105cych do biegania po trasach biegowych<\/strong>. Nie maj\u0105 kraw\u0119dzi. Na \u015blizgach maj\u0105 \u0142usk\u0119, zazwyczaj kr\u00f3tsz\u0105 ni\u017c w nartach BC. Do niedawna \u015blad\u00f3wki by\u0142y popularne w turystyce g\u00f3rskiej, jednak stopniowo wypierane s\u0105 przez narty backcountry ze wzgl\u0119du na lepsze w\u0142a\u015bciwo\u015bci tych drugich w terenie g\u00f3rskim.<\/p>\n\n\n\n Backcuntry to co\u015b pomi\u0119dzy nartami biegowymi, a skiturami<\/strong> \u2013 cz\u0119sto powtarzamy t\u0119 definicj\u0119. Z biegowymi \u0142\u0105czy je wolna pi\u0119ta, lekkie buty i podobne wi\u0105zania. Ale to z nartami skiturowymi \u0142\u0105czy je podobne przeznaczenie: mo\u017cliwo\u015b\u0107 podchodzenia i zje\u017cd\u017cania w terenie g\u00f3rskim, poza przygotowanymi trasami<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n Cechami podobnymi obu rodzaj\u00f3w jest metalowa kraw\u0119d\u017a, wi\u0119ksza sztywno\u015b\u0107 i szeroko\u015b\u0107 ni\u017c bieg\u00f3wek. Dodatkowo skitury umo\u017cliwiaj\u0105 takie ustawienie wi\u0105za\u0144, by na podej\u015bciu pi\u0119ta by\u0142a wolno, podobnie jak w nartach backcountry. Te dwa rodzaje nart s\u0105 jednak przystosowane do innego rodzaju terenu<\/strong>. I tak, jak rozbawi\u0142 nas kiedy\u015b widok skiturowca w Puszczy Kampinoskiej, tak samo w wy\u017cszych partiach Tatr narty backcountry s\u0105 z\u0142ym wyborem.<\/p>\n\n\n\n Narty backcountry mo\u017cna z powodzeniem \u2013 dzi\u0119ki wolnej pi\u0119cie oraz metalowym kraw\u0119dziom \u2013 wykorzystywa\u0107 do zje\u017cd\u017cenia technik\u0105 telemarkow\u0105<\/strong>. Do tego celu najlepiej nadaj\u0105 si\u0119 narty taliowane, cho\u0107 po dobrym opanowaniu techniki mo\u017cna pr\u00f3bowa\u0107 zjazd\u00f3w r\u00f3wnie\u017c na nartach prostych.<\/p>\n\n\n\n Zjazdy telemarkiem nie b\u0119d\u0105 stanowi\u0107 wi\u0119kszego problemu na umiarkowanie stromych i do\u015b\u0107 szerokich stokach czy polanach. Natomiast w terenie wysokog\u00f3rskim, w przypadku twardych warunk\u00f3w, zdecydowanie lepiej i bezpieczniej u\u017cy\u0107 tzw. \u201etwardego” sprz\u0119tu telemarkowego ze sztywnymi i szerokimi nartami, plastikowymi butami i specjalnymi wi\u0105zaniami (np. z kablem).<\/p>\n\n\n\n Sprz\u0119t telemarkowy daje wi\u0119kszy komfort (i bezpiecze\u0144stwo) na zjazdach, natomiast na podej\u015bciach i podczas przemierzania r\u00f3wnomierne nachylonego terenu wi\u0119ksz\u0105 wygod\u0119 zapewni\u0105 narty backcountry<\/strong>. Problemem mo\u017ce by\u0107 te\u017c je\u017cd\u017cenie poza przygotowanymi trasami w kopnym \u015bniegu na sprz\u0119cie BC. Narty wykorzystywane przez telemarkowc\u00f3w s\u0105 znacznie szersze, dzi\u0119ki temu mniej zapadaj\u0105 si\u0119 w puchu.<\/p>\n\n\n\n Drapa<\/a> \u2013 cykl wycieczek narciarskich w Beskidzie Wyspowym.<\/p>\n\n\n\n Zbiegowisko, Pi\u0119\u0107dziesi\u0105tka bez setki, Dwudziestka pi\u0105tka bez setki<\/a> \u2013 imprezy o charakterze rajdu dla narciarzy BC, \u015bladowych i biegowych w Beskidzie Niskim.<\/p>\n\n\n\n Komisja Turystyki Narciarskiej PTTK<\/a> organizuje rajdy narciarskie w r\u00f3\u017cnych cz\u0119\u015bciach kraju. Cho\u0107 nie pada tu s\u0142owo \u201ebackcountry”, z profilu tras mo\u017cna wyci\u0105gn\u0105\u0107 wniosek, \u017ce b\u0119d\u0105 to najbardziej optymalne narty.<\/p>\n\n\n\n Nie s\u0142yszeli\u015bmy o tego typu zawodach w Polsce. Na razie nie \u015bcigamy si\u0119, nie mierzymy czasu, nie konkurujemy.<\/p>\n\n\n\n<\/figure>\n\n\n\n
Co znaczy s\u0142owo backcountry i dlaczego nie ma polskiego odpowiednika?<\/h2>\n\n\n\n
W jakim terenie u\u017cywa\u0107 nart backcountry?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
Kiedy nie wybiera\u0107 nart backcountry?<\/h2>\n\n\n\n
\n
Trasy na backcountry \u2013 gdzie znale\u017a\u0107 informacje?<\/h2>\n\n\n\n
Czy \u017ceby chodzi\u0107 na nartach backcountry trzeba opanowa\u0107 technik\u0119?<\/h2>\n\n\n\n
<\/figure>\n\n\n\n
Jak porusza\u0107 si\u0119 po p\u0142askim terenie na nartach backcountry?<\/h2>\n\n\n\n
<\/figure>\n\n\n\n
Jak podchodzi\u0107 na nartach backcountry?<\/h2>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
\n
Jak zje\u017cd\u017ca\u0107 na nartach backcountry?<\/h2>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
\n
Jak skr\u0119ca\u0107 na nartach backcountry?<\/h2>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
Co zabra\u0107 na wycieczk\u0119 na nartach backcountry?<\/h2>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
\n
\n
Jak ubra\u0107 si\u0119 na wycieczk\u0119 BC?<\/h2>\n\n\n\n
\n
<\/figure>\n\n\n\n
Czym si\u0119 r\u00f3\u017cni\u0105 narty backcountry od bieg\u00f3wek?<\/h2>\n\n\n\n
Co r\u00f3\u017cni narty backcountry od \u015blad\u00f3wek?<\/h2>\n\n\n\n
Czym r\u00f3\u017cni\u0105 si\u0119 narty backcountry od skitur\u00f3w?<\/h2>\n\n\n\n
<\/figure>\n\n\n\n
Co r\u00f3\u017cni narty backcountry od nart do telemarku?<\/h2>\n\n\n\n
Jakie s\u0105 najwa\u017cniejsze imprezy dla narciarzy BC w Polsce i gdzie si\u0119 odbywaj\u0105?<\/h2>\n\n\n\n
<\/figure>\n\n\n\n
Czy s\u0105 organizowane zawody w narciarstwie backcountry?<\/h2>\n\n\n\n
Gdzie mo\u017cna wypo\u017cyczy\u0107 narty backcountry?<\/h2>\n\n\n\n