{"id":2321,"date":"2010-11-11T13:11:48","date_gmt":"2010-11-11T12:11:48","guid":{"rendered":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/blog\/krotka-historia-poczatkow-narciarstwa-2321\/"},"modified":"2010-11-11T13:11:48","modified_gmt":"2010-11-11T12:11:48","slug":"krotka-historia-poczatkow-narciarstwa","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/krotka-historia-poczatkow-narciarstwa-2321\/","title":{"rendered":"Kr\u00f3tka historia pocz\u0105tk\u00f3w narciarstwa"},"content":{"rendered":"
Dlaczego cz\u0142owiek wymy\u015bli\u0142 narty? Kiedy rozegrano pierwsze zawody narciarskie? Kto by\u0142 prekursorem narciarstwa w Polsce?<\/p>\n
Narciarstwo biegowe, cho\u0107 jest najstarsz\u0105 konkurencj\u0105 sport\u00f3w zimowych, nie ma jeszcze 200 lat. Jednak historia nart jest bardzo d\u0142uga, si\u0119ga czas\u00f3w prehistorycznych. W norweskiej miejscowo\u015bci R\u00f8d\u00f8y odkryto skalne malowid\u0142a przedstawiaj\u0105ce narty sprzed prawie 5 tysi\u0119cy lat. Oznacza to, \u017ce cz\u0142owiek z epoki kamiennej skonstruowa\u0142 narz\u0119dzie pozwalaj\u0105ce na szybsze i \u0142atwiejsze przemieszczanie si\u0119 po \u015bniegu. Najstarsze zachowane narty znalezione w Szwecji mia\u0142y 111 cm d\u0142ugo\u015bci i konstrukcj\u0119 zapobiegaj\u0105c\u0105 zapadaniu si\u0119 w \u015bniegu. Narty powsta\u0142y wi\u0119c tam, gdzie panowa\u0142y warunki klimatyczne wymuszaj\u0105ce wynalezienie sprz\u0119tu s\u0142u\u017c\u0105cego udogodnieniu \u017cycia codziennego. W zale\u017cno\u015bci od swojej funkcji i obszaru wyst\u0119powania r\u00f3\u017cni\u0142y si\u0119 budow\u0105, d\u0142ugo\u015bci\u0105, szeroko\u015bci\u0105 i dodatkami, np. narty arktyczne by\u0142y obci\u0105gni\u0119te futrem. Pierwsze wzmianki o specjalnych kijach do nart pochodz\u0105 dopiero z XVIII wieku, ale pocz\u0105tkowo u\u017cywano tylko jednego kija. W tym czasie zacz\u0119to tak\u017ce u\u017cywa\u0107 nart jako rozrywki zimowej.<\/p>\n
Za kolebk\u0119 narciarstwa uwa\u017ca si\u0119 Norwegi\u0119, gdzie w drugiej po\u0142owie XVIII wieku na nartach \u015bciga\u0142o si\u0119 wojsko, a w 1843 roku, w Tromso, rozegrano pierwszy \u201ecywilny” bieg narciarski na dystansie pi\u0119ciu kilometr\u00f3w. Jego zwyci\u0119zca pokaza\u0142, \u017ce szybciej biega si\u0119 z dwoma kijami i od tego czasu para kijk\u00f3w sta\u0142a si\u0119 niezb\u0119dnym wyposa\u017ceniem biegaczy narciarskich.
40 lat p\u00f3\u017aniej w Szwecji odby\u0142 si\u0119 pierwszy bieg narciarski na d\u0142ugim dystansie 220 km, jego zwyci\u0119zca 37-letni Lapo\u0144czyk pokona\u0142 tras\u0119 w 21 godzin i 22 minuty.<\/p>\n
<\/p>\n
W 1888 roku norweski oceanograf i laureat Pokojowej Nagrody Nobla Fridtjof Nansen zako\u0144czy\u0142 pierwsz\u0105 wypraw\u0119 na nartach przed Grenlandi\u0119. Podj\u0105\u0142 r\u00f3wnie\u017c, na nartach i z psami ci\u0105gn\u0105cymi sanie, pr\u00f3b\u0119 dotarcia na biegun p\u00f3\u0142nocny.<\/p>\n
Pierwowzorem nart w XVII-wiecznej Polsce by\u0142y karple wykonane z deszczu\u0142ek o d\u0142ugo\u015bci ok. 40cm, po\u0142\u0105czonych dwoma poprzecznymi deseczkami na kszta\u0142t drabinki. Wolne ko\u0144ce by\u0142y dodatkowo wzmocnione okr\u0119giem z leszczyny. Karple by\u0142y mocowane do n\u00f3g rzemieniami lub powr\u00f3zkami, a g\u00f3rale u\u017cywali ich do poruszania si\u0119 po g\u0142\u0119bokim \u015bniegu.<\/p>\n
W tym samym roku, w kt\u00f3rym Nansen przemierza\u0142 Grenlandi\u0119, Stanis\u0142aw Barabasz z Krakowa, goszcz\u0105c w Cieklinie, gdzie dzi\u015b mie\u015bci si\u0119 Muzeum Narciarstwa jego imienia, skonstruowa\u0142 pierwsz\u0105 w Polsce par\u0119 nart. By\u0142y to dwie cienkie deski, jedna bukowa, druga jesionowa, wygi\u0119te nad ogniem i przypinane rzemieniami do but\u00f3w. Kilka lat p\u00f3\u017aniej le\u015bnik J\u00f3zef Schnaider wyda\u0142 pierwszy polski, a siedemnasty na \u015bwiecie, podr\u0119cznik dla narciarzy \u201eNa nartach skandynawskich”, w kt\u00f3rym zawar\u0142 wiele praktycznych porad. Mi\u0119dzy innymi radzi\u0142 czytelnikom jak skutecznie hamowa\u0107 na nartach: \u201eDo zwolnienia tempa mo\u017cna u\u017cywa\u0107 rozmaitych sposob\u00f3w. Najpojedynczym jest rzuci\u0107 si\u0119 w \u015bnieg na bok, by bieg wstrzyma\u0107 zupe\u0142nie, co – opr\u00f3cz och\u0142odzenia w mi\u0119kkim \u015bniegu – w niczym nie zaszkodzi” oraz czym smarowa\u0107 narty \u2013 najlepiej \u0142ojem albo \u015bledziem.
W 1894 Barabasz i Jan Fischer odbyli pierwsz\u0105 narciarsk\u0105 wypraw\u0119 w Tatrach, z Zakopanego przez Hal\u0119 G\u0105sienicow\u0105, do Czarnego Stawu G\u0105sienicowego.<\/p>\n
Intensywny rozw\u00f3j narciarstwa rozpocz\u0105\u0142 si\u0119 120 lat temu, gdy nast\u0105pi\u0142 naturalny podzia\u0142 na narciarstwo klasyczne i zjazdowe. Technik\u0119 tego drugiego rodzaju opracowa\u0142 Mathias Zdrasky, Czech mieszkaj\u0105cy w Austrii. Zam\u00f3wi\u0142 jedyne dostepne narty, czyli cienkie i dlugie, a te zupe\u0142nie nie sprawdzi\u0142y si\u0119 na alpejskich stokach. Po wielu eksperymentach z d\u0142ugo\u015bci\u0105 nart oraz technik\u0105 jazdy, opracowa\u0142 jazd\u0119 p\u0142ugiem i boczny \u015blizg hamuj\u0105cy, k\u0142ad\u0105c podwaliny pod styl narciarstwa alpejskiego. Pod koniec XIX wieku Zdrasky wyda\u0142 ksi\u0105\u017ck\u0119 z instrukcj\u0105 jazdy na nartach i skonstruowa\u0142 pierwsze stalowe wi\u0105zania. Kilka lat p\u00f3\u017aniej Mathias Zdrasky go\u015bci\u0142 w Zakopanem, gdzie przeprowadzi\u0142 kurs nauki narciarstwa.<\/p>\n
To w\u0142a\u015bnie w stolicy Tatr zacz\u0119\u0142a si\u0119 pierwsza w Polsce produkcja nart. W 1907 r. powsta\u0142o pierwsze stowarzyszenie narciarskie pod nazw\u0105 Karpackie Towarzystwo Narciarzy oraz Zakopia\u0144ski Oddzia\u0142 Narciarzy kierowany przez Stanis\u0142awa Barabasza, Mariusza Zaruskiego i Mieczys\u0142awa Kar\u0142owicza. Wkr\u00f3tce zorganizowano pierwsze polskie zawody narciarskie w S\u0142awku, obejmuj\u0105ce biegi p\u0142askie na 1000 metr\u00f3w, 1 mil\u0119 oraz terenowy bieg zjazdowy o d\u0142ugo\u015bci 1500 metr\u00f3w. 26 grudnia 1919 zosta\u0142 powo\u0142any Polski Zwi\u0105zek Narciarski \u201ePZN”, jego przedstawiciele wzi\u0119li udzia\u0142 w tworzeniu Mi\u0119dzynarodowej Federacji Narciarskiej \u201eFIS”, a ich aktywno\u015b\u0107 zosta\u0142a nagrodzona powierzeniem w\u0142a\u015bnie Polsce organizacji I Mi\u0119dzynarodowych Zawod\u00f3w Narciarskich \u2013 FIS. Zawody odby\u0142y si\u0119 w 1929 r. w Zakopanem, a rywalizowa\u0107 w nich mogli wy\u0142\u0105cznie m\u0119\u017cczy\u017ani w konkurencjach biegowych, skokach i kombinacji klasycznej.<\/p>\n
Lata dwudzieste i trzydzieste, to okres powstawania nowych towarzystw, klub\u00f3w i o\u015brodk\u00f3w narciarskich, a tak\u017ce organizowania r\u00f3\u017cnych zawod\u00f3w. Nast\u0105pi\u0142 gwa\u0142towny rozw\u00f3j konkurencji biegowych, bardzo popularne sta\u0142y si\u0119 biegi patrolowe i rajdy narciarskie. W 1922 po raz pierwszy odby\u0142 si\u0119 Bieg Waz\u00f3w, najwi\u0119ksze i najstarsze narciarskie zawody masowe, rozgrywane w Szwecji.<\/p>\n
Po II Wojnie \u015awiatowej rozszerzano program konkurencji narciarskich na mistrzostwach, obok bieg\u00f3w d\u0142ugich pojawi\u0142y si\u0119 tak\u017ce zawody sztafetowe i biegi zespo\u0142owe. Gdy w latach 80-tych pojawi\u0142a si\u0119 technika \u0142y\u017cwowa, do konkurencji narciarskich dodano biegi sprinterskie. W 1952 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Oslo, po raz pierwszy w biegu klasycznym na 10 km rywalizowa\u0142y kobiety, stopniowo uzyskuj\u0105c dost\u0119p do start\u00f3w na r\u00f3\u017cnych dystansach i w r\u00f3\u017cnych technikach biegania. W wielu krajach bieg\u00f3wki sta\u0142y si\u0119 sportem dost\u0119pnym dla ka\u017cdego, a liczba imprez masowych dla amator\u00f3w ros\u0142a.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Dlaczego cz\u0142owiek wymy\u015bli\u0142 narty? Kiedy rozegrano pierwsze zawody narciarskie? Kto by\u0142 prekursorem narciarstwa w Polsce?<\/p>\n","protected":false},"author":8,"featured_media":2315,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[9],"tags":[76],"class_list":["post-2321","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-z-zycia","tag-historia"],"acf":[],"yoast_head":"\n