Wraz z nadej\u015bciem zimy ka\u017cdy mi\u0142o\u015bnik tej pory roku zadaje sobie pytanie: Jaka ona b\u0119dzie? Czy mro\u017ana? Czy wreszcie uda mi si\u0119 pobiega\u0107 u siebie, na nizinach? Te listopadowe mod\u0142y to istny rytua\u0142 – pole do debaty przy niejednym niedzielnym obiedzie. Jest jednak w Polsce miejsce niezwyk\u0142e, kt\u00f3rego mieszka\u0144cy ze spokojem patrz\u0105 w niebo. G\u00f3ry Izerskie. Tutaj \u015bnieg jest prawie tak pewny, jak pewne s\u0105 saharyjskie upa\u0142y.<\/p>\n
Do zag\u0142\u0119bienia si\u0119 w ten temat sk\u0142aniaj\u0105 dwie rzeczy. Opr\u00f3cz ciekawo\u015bci, jaka kieruje ka\u017cdym z siedmiu miliard\u00f3w ludzi, powodem napisania tekstu by\u0142o \u00f3w wielokrotne uczestniczenie we wr\u00f3\u017ceniu z fus\u00f3w. Niemo\u017cno\u015b\u0107 s\u0142uchania niepotrzebnego biadolenia uros\u0142a tak bardzo, i\u017c naturaln\u0105 decyzj\u0105 by\u0142o znalezienie riposty. Nie w postaci ludowych przypowie\u015bci, czy „badaniom” podhala\u0144skch g\u00f3roli. Odpowiedzi w postaci podania przyk\u0142adu takiego terenu, gdzie \u015bnieg zalega najd\u0142u\u017cej w Polsce. Przyczyny zwyci\u0119stwa G\u00f3r Izerskich wyja\u015bnia Micha\u0142 Kowalewski z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.<\/p>\n
Fronty atlantyckie<\/strong><\/p>\n Izery s\u0105 pierwszym powa\u017cnym wzniesieniem terenu dla bardzo regularnie nap\u0142ywaj\u0105cego z zachodu wilgotnego frontu atlantyckiego, kt\u00f3ry jest g\u0142\u00f3wnym \u017ar\u00f3d\u0142em opad\u00f3w na tym terenie. Podobnie jak G\u00f3ry Skandynawskie – ta cz\u0119\u015b\u0107 Sudet\u00f3w zatrzymuje go i przyjmuje du\u017c\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 \u015bniegu i deszczu.<\/p>\n Typ g\u00f3r<\/strong><\/p>\n Typ \u201esto\u0142owy” g\u00f3r, jakimi s\u0105 Izery, czyli dosy\u0107 p\u0142askie ukszta\u0142towanie powierzchni z niezbyt g\u0142\u0119bokimi obni\u017ceniami sprzyja akumulacji opadu. \u015anieg pod swoim ci\u0119\u017carem zbija si\u0119 i jest bardziej odporny na niekorzystne warunki. Przyk\u0142adem takiego dzia\u0142ania na mniejsz\u0105 skal\u0119 jest nieposypywany sol\u0105 i piaskiem chodnik i s\u0105siaduj\u0105cy z nim trawnik. Gdy na chodniku opad ubije si\u0119 pod wp\u0142ywem zadeptywania przez maszeruj\u0105cych ludzi, jest twardszy ni\u017c ten nietkni\u0119ty na s\u0105siednim trawniku. Przy warunkach niesprzyjaj\u0105cych utrzymywaniu si\u0119 pokrywy (deszcz, dodatnie temperatury), zadeptany wytrzyma dlu\u017cej.<\/p>\n Nie bez znaczenia jest te\u017c tzw. efekt zastoisk, czyli utrzymywanie si\u0119 w dolinach ci\u0119\u017cszego zimnego powietrza, kt\u00f3re dodatkowo utwardza zalegaj\u0105c\u0105 pokryw\u0119. Jest to zauwa\u017calne nawet na odcinku jednego kilometra, kiedy zje\u017cd\u017caj\u0105c w ni\u017cej po\u0142o\u017cone tereny robi si\u0119 nam bardzo zimno.<\/p>\n Temperatury<\/strong><\/p>\n \u015arednia roczna temperatura (w skali Celcjusza) panuj\u0105ca w Szklarskiej Por\u0119bie to 7.0. Ju\u017c 300 metr\u00f3w wy\u017cej, w Jakuszycach wynosi ona tylko 4.5 stopnia. Najzimniejszy jest stycze\u0144 (odpowiednio -1.9 dla Szklarskiej i -4.5 w Jakuszycach), a najcieplejszy lipiec. W Jakuszycach miesi\u0119czne \u015brednie poni\u017cej zera notowane s\u0105 w okresie grudzie\u0144 – kwiecie\u0144, ni\u017cej ju\u017c tylko grudzie\u0144 – luty. To znaczna r\u00f3\u017cnica, nie bez znaczenia dla jako\u015bci zalegaj\u0105cego \u015bniegu.<\/p>\n Opady<\/strong><\/p>\n Opady w G\u00f3rach Izerskich s\u0105do\u015b\u0107 wyr\u00f3wnane w przebiegu rocznym, cho\u0107 oczywi\u015bcie miesi\u0105ce letnie maj\u0105 przewag\u0119 nad zimowymi. W klimatycznych porach roku, zima (grudzie\u0144, stycze\u0144 i luty) to 25% rocznych opad\u00f3w, wiosna: 20%, lato: 32%, jesie\u0144: 23%. Pokrywa \u015bnie\u017cna (obserwacje wieloletnie) w okresie od pa\u017adziernika do kwietnia to \u015brednio powy\u017cej 50cm. W pa\u017adzierniku jest to 10 cm, w listopadzie ok. 30 cm.<\/p>\n Liczba dni z opadem w Jakuszycach: okres od grudnia do marca to ponad 15 dni z opadem \u015bniegu (\u015brednia z 15 lat). W tym okresie r\u00f3wnie\u017c oko\u0142o 5 dni z deszczem – mo\u017ce to by\u0107 ten sam dzie\u0144, je\u015bli opad ciek\u0142y i sta\u0142y wyst\u0105pi\u0142y w r\u00f3\u017cnym czasie. Opad r\u00f3wnoczesny deszcz ze \u015bniegiem liczony jest jako opad \u015bniegu.<\/p>\n D\u0142ugo\u015b\u0107 dnia, jego pocz\u0105tki i ko\u0144ce<\/strong><\/p>\n G\u00f3ry Izerskie s\u0105 na samym zachodzie Polski, co oznacza, \u017ce najp\u00f3\u017aniej jest tam po\u0142udnie s\u0142oneczne i analogicznie wsch\u00f3d i zach\u00f3d s\u0142o\u0144ca. W por\u00f3wnaniu z Hrubieszowem (granica wschodnia, ta sama szeroko\u015b\u0107 geograficzna, wi\u0119c ta sama d\u0142ugo\u015b\u0107 ka\u017cdego dnia) wsch\u00f3d i zach\u00f3d S\u0142o\u0144ca jest a\u017c o 35 minut p\u00f3\u017aniej! Fakt, i\u017c mo\u017cemy cieszy\u0107 si\u0119 \u015bwiat\u0142em dziennym o te p\u00f3\u0142 godziny d\u0142u\u017cej wieczorem jest atutem regionu. Chyba kazdy woli pospa\u0107 d\u0142u\u017cej – tu dodatkowo nic nie straci!<\/p>\n Te kilka najwa\u017cniejszych fakt\u00f3w, zebranych i skompletowanych stanowi\u0107 mog\u0105 silny or\u0119\u017c przeciwko „\u015bniegowym wr\u00f3\u017cbitom”. Oczywi\u015bcie ka\u017cdy mi\u0142o\u015bnik zimy pragnie jej ci\u0105gle, d\u0142ugo i jak najsilniejszej, niestety, klimat mamy, jaki mamy. Pozostaje cieszy\u0107 si\u0119 tym, \u017ce nawet, je\u015bli nie zawsze mo\u017cna wyj\u015b\u0107 na bieg\u00f3wki ko\u0142o domu w Ko\u0142obrzegu, Warszawie czy Fromborku – zawsze znajdzie si\u0119 miejsce w Polsce, do kt\u00f3rego mo\u017cna za \u015bniegiem przyjecha\u0107. Przyjecha\u0107 prawie w ciemno.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" Wraz z nadej\u015bciem zimy ka\u017cdy mi\u0142o\u015bnik tej pory roku zadaje sobie pytanie: Jaka ona b\u0119dzie? Czy mro\u017ana? Czy wreszcie uda mi si\u0119 pobiega\u0107 u siebie, na nizinach? Te listopadowe mod\u0142y to istny rytua\u0142 – pole do debaty przy niejednym niedzielnym obiedzie. Jest jednak w Polsce miejsce niezwyk\u0142e, kt\u00f3rego mieszka\u0144cy ze spokojem patrz\u0105 w niebo. G\u00f3ry Izerskie. Tutaj \u015bnieg jest prawie tak pewny, jak pewne s\u0105 saharyjskie upa\u0142y.<\/p>\n","protected":false},"author":9,"featured_media":4393,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[7],"tags":[115,114,706,707],"class_list":["post-448","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-narty-biegowe-miejsca","tag-gory-izerskie","tag-jakuszyce","tag-meteorologia","tag-pogoda"],"acf":[],"yoast_head":"\n
Ale najsuchszy jest kwiecie\u0144 – tylko 4.6% (dla por\u00f3wnania w marcu jest to 8.8%). Opad deszczu na pokryw\u0119 \u015bnie\u017cn\u0105 powoduje jej bardzo szybk\u0105 degradacj\u0119 – tu to zjawisko jest zminimalizowane. Pokrywa \u015bnie\u017cna w Izerach zalega przez ca\u0142\u0105 zim\u0119, marzec i po\u0142ow\u0119 kwietnia. Oczywi\u015bcie czasem zdarzaj\u0105 si\u0119 sytuacje z pokryw\u0105 niewystarczaj\u0105c\u0105 do uprawiania narciarstwa biegowego. Przyjmuj\u0105c, \u017ce 10 centymetr\u00f3w \u015bniegu to warunki, gdy na pewno mo\u017cna biega\u0107 na nartach, to na tym obszarze napotkamy je \u015brednio przez 24 dni grudnia, 29 – stycznia, 28 dni lutego, 29 w marcu i przez 12 dni kwietnia. To jest \u015brednia z 15 lat, bior\u0105c pod uwag\u0119, jak bliskie te warto\u015bci s\u0105 liczbie dni w miesi\u0105cu, rozrzut mi\u0119dzy sezonami nie jest du\u017cy.<\/p>\n