{"id":908,"date":"2014-06-30T21:08:50","date_gmt":"2014-06-30T19:08:50","guid":{"rendered":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/blog\/wintersportmuseum-czyli-jak-nie-robic-muzeum-sportow-zimowych-908\/"},"modified":"2014-06-30T21:08:50","modified_gmt":"2014-06-30T19:08:50","slug":"wintersportmuseum-czyli-jak-nie-robic-muzeum-sportow-zimowych","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/nabiegowkach.pl\/wintersportmuseum-czyli-jak-nie-robic-muzeum-sportow-zimowych-908\/","title":{"rendered":"Winter!Sport!Museum!, czyli jak nie robi\u0107 muzeum sport\u00f3w zimowych"},"content":{"rendered":"

M\u00fcrzzuschlag to niewielkie miasteczko w p\u00f3\u0142nocno-wschodniej Austrii. Ani pi\u0119kne, ani brzydkie. Senne. Otoczone zielonymi pag\u00f3rkami, sta\u0142o si\u0119 przed 120 laty kolebk\u0105 sport\u00f3w zimowych. Dzi\u015b jego g\u0142\u00f3wn\u0105 atrakcj\u0105 jest Winter!Sport!Museum!, w kt\u00f3rym mie\u015bci si\u0119 najwi\u0119ksza na \u015bwiecie kolekcja zimowego sprz\u0119tu.<\/p>\n

Zgromadzone w nim skarby s\u0105 naprawd\u0119 imponuj\u0105ce. Pierwsze \u0142y\u017cwy wykonane ze zwierz\u0119cych ko\u015bci, drewniany walec do ratrakowania \u015bniegu, a w\u015br\u00f3d trzech i p\u00f3\u0142 tysi\u0105ca nart te najstarsze, \"DSClicz\u0105ce sobie a\u017c 2 tysi\u0105ce lat. Jeden z poprzednich kustoszy muzeum sprowadzi\u0142 je z Instytutu Etnografii w Leningradzie. Szkoda tylko, \u017ce dowiedzieli\u015bmy si\u0119 o nich dopiero z korespondencji mailowej z obecnym kustoszem, gdy szuka\u0142am materia\u0142\u00f3w do tego tekstu. By\u0107 mo\u017ce by\u0142y w jednej ze szklanych gablot, by\u0107 mo\u017ce nawet zatrzymali\u015bmy si\u0119 przy nich d\u0142u\u017cej, podziwiaj\u0105c nadgryzione z\u0119bem czasu drewno, ale \u2013 nie b\u0119d\u0105c w stanie przeczyta\u0107 opis\u00f3w po niemiecku \u2013 poszli\u015bmy beztrosko dalej.<\/p>\n

Dlaczego akurat M\u00fcrzzuschlag?<\/h3>\n

Zawa\u017cy\u0142a linia kolejowa i smyka\u0142ka do interes\u00f3w dw\u00f3ch kolarzy. Jeden z nich, wyczerpany po zimowym zdobyciu pewnego dwutysi\u0119cznika, zobaczy\u0142 na stoliku w kawiarni w Grazu angielsk\u0105 gazet\u0119 z narciarzem na ok\u0142adce. Zaintrygowany, wystara\u0142 si\u0119 o par\u0119 nart z Norwegii i rozpocz\u0105\u0142 nauk\u0119, ale \u017ce nie bardzo mu wychodzi\u0142o, zawi\u00f3z\u0142 drewniane deski do znajomego hotelarza w M\u00fcrzzuschlag. Ten szybko wynalaz\u0142 w\u0142asn\u0105, skuteczn\u0105 technik\u0119 jazdy i… zwietrzy\u0142 \u015bwietny interes. Narty sta\u0142y si\u0119 atrakcj\u0105 przyci\u0105gaj\u0105c\u0105 turyst\u00f3w tak\u017ce w zimie, bo pami\u0119tajmy, \u017ce by\u0142y to czasy, gdy z pierwszymi opadami \u015bniegu wszystkie miejscowo\u015bci \"DSCpustosza\u0142y. Zadanie by\u0142o u\u0142atwione, bo do M\u00fcrzzuschlag \u2013 wtedy przemys\u0142owej wioski \u2013 doprowadzona zosta\u0142a w latach 60. XIX wieku linia kolejowa z Wiednia przez prze\u0142\u0119cz Semmering (do dzi\u015b jest to g\u0142\u00f3wna linia kolejowa, wpisana na list\u0119 \u015bwiatowego dziedzictwa UNESCO). Wsp\u00f3\u0142czesne o\u015brodki narciarskie, jak cho\u0107by ub\u00f3stwiane przez narciarzy biegowych Ramsau, by\u0142y wtedy po prostu niedost\u0119pne. Dzi\u0119ki mo\u017cliwo\u015bci dogodnego dojazdu na pierwsze zawody narciarskie w krajach alpejskich w 1893 r. zjecha\u0142a niemal ca\u0142a wiede\u0144ska socjeta. Wa\u017cniejszy by\u0142 jednak rok kolejny, gdy opr\u00f3cz zjazdu, rozegrany zosta\u0142 konkurs skok\u00f3w i bieg narciarski na 12 km. Zorganizowano wtedy tak\u017ce pierwsz\u0105 na \u015bwiecie wystaw\u0119 po\u015bwi\u0119con\u0105 sportom zimowym. Jak relacjonuje w \u015bwietnej ksi\u0105\u017cce Two Planks and a Passion<\/em> Roland Huntford: W udekorowanych na zielono pomieszczeniach \u0142a\u017ani miejskiej, gdzie ulokowano wystaw\u0119, zgromadzono narty, \u0142y\u017cwy, sanki, ubrania, a nawet kilka pozycji literatury narciarskiej z „Na nartach przez Grenlandi\u0119” Nansena na czele. Wiede\u0144ski rze\u017abiarz przys\u0142a\u0142 nawet statu\u0119 narciarza, prawdopodobnie pierwsz\u0105 na \u015bwiecie<\/em>. Na pierwszych zawodach wszystkie nagrody wywalczyli ju\u017c wtedy bezkonkurencyjni Norwegowie…<\/p>\n

Muzeum za 1,1 mln euro<\/h3>\n

\"DSCNic zatem dziwnego, \u017ce to w\u0142a\u015bnie tu w 1947 roku \u00f3wczesne w\u0142adze miasta za\u0142o\u017cy\u0142y muzeum sport\u00f3w zimowych. Pierwotnie zajmowa\u0142o dwa ma\u0142e pomieszczenia w podziemiach ratusza, p\u00f3\u017aniej zosta\u0142o przeniesione do nieco wi\u0119kszego budynku na obrze\u017cach miasta, by w 2004 roku \u2013 tym samym, w kt\u00f3rym pochodz\u0105ca z M\u00fcrzzuschlag Elfriede Jenilek zdoby\u0142a literack\u0105 Nagrod\u0119 Nobla – wr\u00f3ci\u0107 do centrum. Przenosiny kosztowa\u0142y ponad milion euro. W efekcie powsta\u0142o nowocze\u015bnie urz\u0105dzone i wyposa\u017cone muzeum, gdzie na 1000 m2 powierzchni pokazano wszystko, co mo\u017ce zainteresowa\u0107 pasjonat\u00f3w historii narciarstwa. Mie\u015bci si\u0119 w nim r\u00f3wnie\u017c jeden z najwi\u0119kszych ksi\u0119gozbior\u00f3w po\u015bwi\u0119conych sportom zimowym. Mo\u017cna w nim znale\u017a\u0107 \u2013 opr\u00f3cz niemieckich \u2013 ksi\u0105\u017cki i czasopisma w j\u0119zyku angielskim, francuskim, a nawet polskim i s\u0142owackim. Winter!Sport!Museum! chlubi si\u0119 tytu\u0142em \u2013 obok norweskiego Holmenkollen, fi\u0144skiego Lahti i ameryka\u0144skiego New Hampshire \u2013 oficjalnego muzeum FIS. Cho\u0107 byli\u015bmy w nim raptem dwa miesi\u0105ce po ostatnich zimowych igrzyskach olimpijskich, w gablotkach spoczywa\u0142y ju\u017c przekazane przez sportowc\u00f3w numery startowe i olimpijskie kr\u0105\u017cki z Soczi.<\/p>\n

Ra\u0161ka z karteczk\u0105 i urwane s\u0142uchawki<\/h3>\n

Szkoda tylko, \u017ce z tych \u015bwietnych zbior\u00f3w nic nie wynika. Jakby zabrak\u0142o my\u015bli, spinaj\u0105cej og\u00f3ln\u0105 koncepcj\u0119. W oczy rzuca si\u0119 brak chronologii w prezentacji zbior\u00f3w, kt\u00f3ra w przejrzysty spos\u00f3b pokaza\u0142aby, jak na przestrzeni lat zmienia\u0142y si\u0119 narty. Przeszklone gabloty, w kt\u00f3rych odbija si\u0119 denerwuj\u0105ce \u015bwiat\u0142o, rozrzucone s\u0105 bez \u017cadnego klucza po ca\u0142ym muzeum. U\u015bmiech wzbudzaj\u0105 \"DSCniezamaskowane g\u0142o\u015bniki, kontrastuj\u0105ce z zabytkowymi nartami. Odstraszaj\u0105 nieudolnie zrobione manekiny, w zachwalanym kinie 3D nie ma obrazu, a przy monitorach, na kt\u00f3rych mo\u017cna zobaczy\u0107 materia\u0142y z epoki, nie dzia\u0142aj\u0105 s\u0142uchawki. Z wszystkiego \u2013 a najbardziej z plastikowego \u015bniegu \u2013 unosi si\u0119 duch austriackiej topornej dos\u0142owno\u015bci.<\/p>\n

Najgorszy jest jednak brak jakiejkolwiek informacji przy eksponatach w j\u0119zyku innym ni\u017c niemiecki. W recepcji dostali\u015bmy co prawda broszurk\u0119 w j\u0119zyku polskim i czeskim (w obydwu kiepsko przet\u0142umaczona), jednak nasza rado\u015b\u0107 nie trwa\u0142a d\u0142ugo. By\u0142 to bardzo og\u00f3lny opis kolejnych dzia\u0142\u00f3w tematycznych. Tak og\u00f3lny, \u017ce ka\u017cdy, kto wybiera si\u0119 do M\u00fcrzzuschlag, wie znacznie wi\u0119cej. By\u0142o tam jeszcze pi\u0119\u0107 \u0142aweczek zrobionych z nart (pierwsza ciekawa, ka\u017cda kolejna jak odgrzewany dowcip, kt\u00f3ry \u015bmieszy tylko raz), a do nart legendarnych zawodnik\u00f3w przyklejone zosta\u0142y zwyk\u0142e karteczki z nazwiskiem w\u0142a\u015bciciela i rokiem zdobycia olimpijskich medali. Bez cho\u0107by dw\u00f3ch zda\u0144 o mistrzu. I tak obok nart Sailera stoj\u0105 sobie smutno czarne narty Ji\u0159ego Ra\u0161ki, kt\u00f3ry skaka\u0142 tak pi\u0119knie, \u017ce a\u017c Ota Pavel napisa\u0142 o nim wzruszaj\u0105c\u0105 bajk\u0119, kt\u00f3ra powinna sta\u0107 si\u0119 lektur\u0105 obowi\u0105zkow\u0105 ka\u017cdego narciarza.<\/p>\n

Lekcja na przysz\u0142o\u015b\u0107<\/h3>\n

\"DSCMo\u017ce nie wyszliby\u015bmy rozczarowani, gdyby\u015bmy kilka miesi\u0119cy wcze\u015bniej nie odwiedzili nowego, fantastycznie zrobionego Ski Museum w Tatrza\u0144skiej \u0141omnicy<\/a> (co ciekawe, cho\u0107 jest to prywatne przedsi\u0119wzi\u0119cie miejscowego pasjonata narciarstwa, w pierwszym roku dzia\u0142alno\u015bci odwiedzi\u0142o je o pi\u0119\u0107 tysi\u0119cy zwiedzaj\u0105cych wi\u0119cej, ni\u017c w tym samym czasie s\u0142ynne M\u00fcrzzuschlag). Mo\u017ce przymkn\u0119liby\u015bmy oko na niedoci\u0105gni\u0119cia, gdyby\u015bmy nie byli w skromnym, niedocenianym Muzeum Narciarstwa im. Stanis\u0142awa Barabasza w Cieklinie. Mo\u017ce z podziwem patrzyliby\u015bmy na opraw\u0119 audiowizualn\u0105, gdyby\u015bmy przed kilkoma laty nie zachwycali si\u0119 w Estonii prawdziwie interaktywnym Muzeum Sport\u00f3w Zimowych w Otep\u00e4\u00e4.<\/p>\n

Cieszymy si\u0119 jednak z tej wizyty. Dzi\u0119ki niej wiemy, jak nie robi\u0107 muzeum sport\u00f3w zimowych. A jest szansa, \u017ce w Zakopanem powstanie taka w\u0142a\u015bnie plac\u00f3wka. O ile nieformalna obietnica, z\u0142o\u017cona przez jednego z wiceburmistrz\u00f3w, nie jest tylko przedwyborcz\u0105 obietnic\u0105 bez pokrycia…<\/p>\n

Informacje praktyczne<\/h3>\n