Co zrobić, gdy kalendarzowa zima na dobre zagościła w Polsce, ale za oknem wciąż wiosenne temperatury i o białym puchu można tylko pomarzyć? Gdy narty zakurzone w kącie stoją, a plany treningowe głęboko w szufladzie się chowają? Okazuje się, że optymalnym rozwiązaniem byłoby skorzystanie ze sztucznego naśnieżania, czyli metody z powodzeniem stosowanej w ośrodkach narciarskich w krajach alpejskich. Pomysł tak prosty, a w polskich warunkach stosowany powszechnie jedynie przez większe ośrodki narciarskie, oferujące głównie narciarstwo zjazdowe. W tym sezonie pokazywaliśmy już w naszym portalu fotorelacje z tras naśnieżonych choćby we włoskim Livigno, czy austriackim Seefeld.
Polscy biegacze narciarscy mają do dyspozycji w kraju zaledwie kilka tras naśnieżanych z wykorzystaniem armatek. W większości ich długość i profile pozostawiają wiele do życzenia. Czy naprawdę sztuczne naśnieżenie trasy biegowej stwarza aż tak duży problem, że o białym puchu możemy tylko pomarzyć?
O wypowiedź poprosiliśmy Marka Kędziora, przedstawiciela firmy SNOWMAX, specjalizującej się w produkcji urządzeń naśnieżających.
Przy jakich warunkach atmosferycznych można naśnieżać?
Sztuczne naśnieżanie możliwe jest przy temperaturze w granicach -2 °C, ale istotny wpływ ma także wilgotność powietrza, tzn. czym jest ona niższa tym korzystniej dla jakości naśnieżania.
Jakie są typy sprzętu i które najlepiej zdają egzamin w polskich warunkach?
Do naśnieżania służą urządzenia typu wirnikowego, które choć charakteryzują się znacznym poborem prądu (10-26 kW) oraz wody (20-40 m3/h) są bardzo wydajne. Są w stanie wyprodukować do 65 m3 śniegu na godzinę. Alternatywą są urządzenia lancowe, które ze względu na niski pobór prądu (tylko 6 kW) i mały pobór wody (max 12 m3/h) są tańsze, ale też mniej wydajne - takie urządzenie osiąga wydajność do 25 m3 śniegu w ciągu godziny. Na trasach biegowych z powodzeniem mogą być stosowane zarówno armatki wirnikowe, jak i lance.
Ile urządzeń potrzeba do naśnieżenia pętli około 1000 m?
Bardzo istotna jest liczba pracujących urządzeń, która ma wpływ na czas pokrycia wskazanego terenu określoną warstwą śniegu. Czym większa liczba urządzeń pracujących na danym obszarze, tym lepiej, jednak trzeba wziąć pod uwagę następujące kwestie:
- ekonomiczne - cena zakupu lub wynajmu urządzeń
- wydajność źródła wody
- przydział prądu
Jakie zezwolenia i jaki budżet trzeba mieć na zakup sprzętu do naśnieżenia kilometrowej trasy?
Urządzenia same w sobie nie wymagają odrębnych pozwoleń, jednak wytwarzany przez nie hałas (65-100 dB) może warunkować pozwolenia w zależności od regionu użytkowania (np. w bezpośredniej bliskości parku narodowego lub innego obszaru pod ochroną).
Ceny nowych urządzeń wirnikowych plasują się w przedziale 40 000 - 140 000 zł netto za jedną sztukę. Ceny lanc zaczynają się od 9 000 zł netto. Przygotowując naśnieżanie należy również pamiętać o pompie, która jest potrzebna do zasilania w wodę naszego urządzenia.
Podstawową informacją i uwarunkowaniem w doborze odpowiedniego sprzętu jest budżet klienta. Idealnym rozwiązaniem byłoby rozstawienie urządzeń wirnikowych co 100 m, jednak przy wysokiej cenie zakupu tych urządzeń jest to trudno osiągalne.
Co jest potrzebne do stworzenia instalacji i później za każdym razem naśnieżania trasy?
Instalacja zależna jest od systemu, na jaki zdecyduje się inwestor. W jej najprostszej wersji to pompa głębinowa, sieć wodna rozprowadzająca wodę wraz z hydrantami umożliwiającymi punktowy odbiór wody.
Co jest najtrudniejsze w sztucznym naśnieżaniu?
Przede wszystkim należy się zmierzyć z warunkami pogodowymi oraz zasobami finansowymi, zaś pozostałe problemy nie stanowią już większego wyzwania.
Jak długo utrzymuje się dobra jakość śniegu na takiej trasie biegowej?
Przy pokrywie ok. 30-50 cm mamy możliwość zachowania jej do końca sezonu (gdy za początek przyjmiemy przełom roku, a za koniec sezonu marzec).
Czy sztuczne naśnieżanie ma wpływ na środowisko naturalne?
Sztuczne naśnieżanie ma stosunkowo nieduży wpływ na środowisko naturalne. Oczywiście trzeba uwzględnić wspomniany już aspekt hałasu wywoływanego pracującymi urządzeniami oraz wpływ na gospodarkę wodną w danym terenie. Pobieramy dużą ilość wody, która magazynowana jest do roztopów. O ile roztopy są procesem stopniowym, to pobór dużej ilości wody w krótkim czasie z naturalnego źródła (np. z potoku górskiego) może mieć istotny wpływ na gospodarkę wodną całej doliny (w takim przypadku wymagane są pozwolenia wodno-prawne).
Jak popularne jest sztuczne naśnieżanie tras biegowych?
W krajach alpejskich większość ośrodków narciarskich oraz gmin posiada własne naśnieżane biegowe trasy narciarskie doskonale przygotowane przez ratraki.
Podsumowując warto dodać, że poniesiony wkład w sztuczne naśnieżenie i przygotowanie trasy biegowej może być z powodzeniem zrekompensowany przez zalety płynące z promocji regionu, z tworzenia jego marki oraz wpływów z turystyki.
Rozmawiała Karolina Żukowska.
Dziękujemy Markowi Kędziorowi z firmy SNOWMAX za rozmowę i udzielone odpowiedzi.
