Gdy przeglądniemy katalog nart biegowych dowolnego producenta, znajdziemy w nim biegówki podzielone na wiele kategorii. Omawiamy podstawowe różnice w przeznaczeniu nart biegowych, ich budowie i wykorzystanej technologii.
To, w jakim celu będziemy wykorzystywać nasze biegówki i po jakich trasach (lub poza) będziemy na nich jeździć, wymusza na producentach inną konstrukcję nart. Gdy się dobrze przyjrzymy przeznaczeniu nart biegowych i ich budowie, zauważymy, że można je przypisać do trzech podstawowych grup.
Narty wyczynowe (zawodnicze)
| przeznaczenie (dla): | zawody (wyczynowcy i zaawansowani amatorzy), trening (wyczynowcy) |
| wykorzystana technologia: |  Rdzeniem nart wyczynowych jest specjalna pianka akrylowa o wysokiej gęstości i wytrzymałości, za to o bardzo niskiej wadze. Często spotykamy także narty wykonane w technologii tzw. plastra miodu – struktury przypominającej plaster pszczelego miodu. Jądro (rdzeń) nart wzmocnione jest od góry i boku włóknami szklanymi lub węglowym i ostatecznie pokryte tworzywami sztucznymi. Ślizgi są grubsze, niż w biegówkach z pozostałych kategorii. Umożliwia to lepsze absorbowanie smarów, czy nakładanie tzw. struktury (specjalnego wzoru poprawiającego właściwości jezdne w specyficznych warunkach śniegowych). |
| zalecane warunki terenowe: | bardzo dobrze przygotowane trasy biegowe |
| półka cenowa: | najwyższa |
Narty wykorzystywane do zawodów i treningów przez najbardziej zaawansowanych biegaczy narciarskich. Ich szerokość z reguły oscyluje w granicach 40 – 44 mm. Charakteryzują się także niską wagą – para nart o długości ok. 190 cm może ważyć 900 – 1100g. Narty wyczynowe od nart z pozostałych grup, oprócz wykorzystania najbardziej wyrafinowanych materiałów, zazwyczaj odróżnia dużo wyższa cena.
Sprawdź ofertę popularnego sklepu z nartami biegowymi biegowkowy.pl.
Narty wyczynowe mają tak specjalistyczne zastosowanie, że niektórzy producenci wytwarzają osobno narty na suchy (z angielskiego cold) i mokry (plus lub wet) śnieg. Różnią się one składem chemicznym i strukturą ślizgów, dzięki czemu lepiej sprawdzają się w zimnym lub ciepłym śniegu. Narty biegowe wyczynowe przeważnie produkowane są w trzech sztywnościach: twarde (z angielskiego stiff lub hard), średnie (medium) i miękkie (soft). Różnice w sztywności pozwalają na lepsze dopasowanie ich do warunków fizycznych i siły nóg zawodnika.
Co ciekawe, jeśli chcielibyśmy nabyć w detalicznej sieci sprzedaży takie narty, na jakich jeżdżą czołowi zawodnicy z kraju i zagranicy, jesteśmy skazani na porażkę. Bynajmniej nie jest to spowodowane ubogim asortymentem polskich sklepów z biegówkami.
Owszem, biegówki z grupy wyczynowych, które można dostać w sklepach, bardzo przypominają te, które towarzyszą zawodnikom podczas dekoracji na podium pucharu, czy mistrzostw świata. To podobieństwo przede wszystkim dotyczy szaty wizualnej nart.
Elita narciarzy biegowych otrzymuje narty, które po wyprodukowaniu okazały się najdoskonalsze. Oprócz wyselekcjonowania najbardziej udanych egzemplarzy, dopasowuje się je do warunków fizycznych zawodnika, jego specyficznej techniki biegu, siły i indywidualnych preferencji.
Do produkcji nart wyczynowych, które uśmiechają się do nas z półek sklepowych, wykorzystuje się podobne, a czasami identyczne rozwiązania techniczne i materiały jak przy wyrobie egzemplarzy zawodniczych. Mają one także identyczne wymiary, choć niekoniecznie wagę. Mimo wszystko są one najbardziej zaawansowane, a często nawet zbyt specjalistyczne, dla przeciętnego amatora.
Narty sportowe
| przeznaczenie (dla): | zawody (mniej zaawansowani amatorzy), trening (bardziej i mniej zaawansowani amatorzy), rekreacja (osoby dobrze jeżdżące na biegówkach) |
| wykorzystana technologia: |  Rdzeniem narty jest pianka o niższej wytrzymałości i wyższej wadze niż w nartach wyczynowych. Wciąż popularne są rdzenie drewniane, które często sklejone są z kilku różnych gatunków drzewa (dębu, klonu, buka i świerku). Ślizgi nart sportowo-rekreacyjnych są cieńsze i zbudowane z materiałów niższej jakości niż w nartach wyczynowych. Ich podstawowym składnikiem jest polietylen, często wzbogacony grafitem lub innymi dodatkami. |
| zalecane warunki terenowe: | przygotowane trasy biegowe |
| półka cenowa: | wyższa i średnia – w zależności od wykorzystanej technologii i materiałów |
Narty dla osób, które dobrze opanowały technikę jazdy na biegówkach i mają już sporo doświadczenia. Wykorzystywane do treningów, na zawody dla amatorów i do rekreacyjnej jazdy po dobrze przygotowanych trasach. Szerokość nart sportowo-rekreacyjnych mieści się zazwyczaj w wymiarach 42-45mm. Para nart o długości ok 190 cm przeważnie waży 1100 – 1400g. Ich podstawową zaletą jest dobry stosunek ceny do jakości. Większość zawodników biorących udział w biegach masowych, np. w lidze Worldloppet, czy Euroloppet, startuje na nartach z kategorii sportowej.
Narty turystycze (fitness i rekreacyjne)
| przeznaczenie (dla): | nauka (początkujący), rekreacja (osoby słabiej jeżdżące) i turystyka (wszyscy) |
| wykorzystana technologia: |  Rdzeń nart turystycznych zazwyczaj stanowi drewno. Do budowy rdzenia wykorzystywane są tańsze gatunki drzew, jak brzoza czy świerk. Narty z reguły wzmacniane są włóknem szklanym. Zaletą wykorzystania tańszych materiałów jest możliwość sprzedawania ich w niższych cenach. Natomiast wadą jest zwiększona waga nart. |
| zalecane warunki terenowe: | każde warunki – od dobrze przygotowanych do nieprzygotowanych szlaków |
| półka cenowa: | od najniższej do wysokiej |
Narty ze względu na to, że są szersze i często krótsze niż narty sportowe, bardzo dobrze nadają się na pierwsze biegówki dla rozpoczynających naukę. Zwiększona szerokość (średnio 45 – 55 mm) zapewnia lepszą stabilność, ale wiąże się także z większą wagą (1300-1500g para) i niższą prędkością jazdy. Narty do stylu klasycznego, które mieszczą się w tych kategoriach, poza nielicznymi wyjątkami, wyposażone są w łuskę.
Z nart turystycznych zadowolone będą osoby, które używają biegówek do spacerów po śniegu, jak też sportowcy uprawiający inne dyscypliny, traktujący biegówki jako zimową formę aktywności sportowej. Idealnie sprawdzą się na nogach każdego biegacza narciarskiego na gorzej przygotowanych trasach.
Najszersze i krótsze narty powinny wybrać osoby, które planują wyprawy poza szlakami, często w kopnym śniegu. Ale uwaga, takie szerokie narty mogą nie zmieścić się w torze do kroku klasycznego! Zachęcamy do zapoznania się z tekstem Jak dobrać biegówki? Do planowanej aktywności…, gdzie piszemy szerzej o dobieraniu nart.
Narty back country (wzmocnione turystyczne)
| przeznaczenie (dla): | turystyka w trudniejszych warunkach terenowych (wszyscy) |
| wykorzystana technologia: |  Technologia produkcji wzmocnionych terenowych nart biegowych jest podobna do innych nart turystycznych. Ich rdzeniem jest drewno, choć ze względu na potrzebę zwiększonej wytrzymałości tych nart, stosuje się gatunki charakteryzujące się większą elastycznością i trwałością. Biegówki z tej grupy bardzo często okute są stalowymi krawędziami, co dodatkowo wzmacnia narty i ułatwia ześlizgiwanie się z oblodzonych stoków. |
| zalecane warunki terenowe: | nieprzetarte szlaki, kopny śnieg, oblodzone nawierzchnie |
| półka cenowa: | od średniej do wysokiej |
Biegówki back country wyróżnia spośród wszystkich nart biegowych ich spora waga i szerokość. Zazwyczaj wyposażone są w łuskę, bardzo często wzmocnione stalowymi krawędziami, które ułatwiają zjeżdżanie po stromych i oblodzonych stokach. Ostatnimi laty producenci znacznie skrócili i poszerzyli narty back country, co upodabnia je do węższych nart zjazdowych. Dzięki temu ułatwiono manewrowanie nartami na wąskich ścieżkach, czy przy zjazdach na nieubitym śniegu.
Narty z tej kategorii, ze względu na szerokość i ciężar, nie będą nadawały się do poruszania na przygotowanych trasach biegowych (nie mieszczą się w torze). Za to ułatwią zimowe wędrówki poza szlakami, po lasach, polach, czy ośnieżonych terenach miejskich.
