Pościgaj się na biegówkach

Bieganie na nartach dla większości osób uprawiających tę aktywność to przede wszystkim rekreacja i turystyka. Dla narciarzy wyczynowych to sport i zawodowa walka o medale. Także dla wielu zaawansowanych miłośników biegówek to okazja do rywalizacji i sprawdzenia swoich możliwości w biegach masowych i zawodach.

Jeśli na nartach biegowych czujesz się już pewnie, poruszasz się płynnie i szybko, warto spróbować swoich sił w narciarskich zawodach dla amatorów.  W Polsce sezon na biegówki jest krótki, trwa tylko trzy miesiące, więc w każdy zimowy weekend można znaleźć niejedną narciarską imprezę dla amatorów. Pod warunkiem, że jest śnieg i to nie tylko w górach.

Coraz częściej amatorskie zawody narciarskie przypominają profesjonalne imprezy sportowe. Organizatorzy zapewniają elektroniczny pomiar czasu, pakiet startowy z upominkiem, poczęstunek na mecie, medale, dyplomy i wartościowe nagrody rzeczowe, a także błyskotliwego konferansjera, który wita wbiegających na metę i umila czas kibicom.

Gospodarze biegów chętnie zapraszają do udziału w zawodach znanych sportowców. I tak Józef Łuszczek otwiera Bieg Narciarski o Puchar Bieguna Zimna, a reprezentantka Polski Paulina Maciuszek wręczała nagrody zwycięzcom klasyfikacji generalnej w Salomon Nordic Sunday.

Uczestnicy amatorskich zawodów są dzieleni na wiele kategorii w zależności od wieku, płci i techniki biegania, tak by wyrównywać szanse sprawdzenia swoich możliwości sportowych. Biegi rozgrywane są na różnych dystansach, od kilku do kilkudziesięciu kilometrów i o różnym stopniu trudności, a wpisowe wynosi od 10 do 100 zł, więc każdy amator może znaleźć coś dla siebie.

Organizatorzy dużych i znanych imprez zdają sobie sprawę, że ważny jest marketing, pozyskanie sponsorów oferujących cenne nagrody, ale najważniejsze są dobre opinie uczestników, dzięki którym listy startowe biegów z każdym rokiem wydłużają się. Najłatwiej dziś znaleźć informacje o biegach w internecie, choć nie wszyscy gospodarze widzą potrzebę prowadzenia czytelnej strony z informacjami o zawodach, z zapisami on-line, wynikami, czy galerią zdjęć. Wciąż nierzadko jedyną wiadomością podaną w internecie poza terminem imprezy jest numer telefonu do urzędnika gminy, który dokonuje zapisów i udziela bliższych informacji. W tym aspekcie pozytywnie wyróżnia się Bieg Podhalański, stosunkowo młoda impreza, ale z nowoczesną witryną internetową, czy Salomon Nordic Sunday, który oferuje swoim uczestnikom nawet forum dyskusyjne.

Mistrzostwa Polski czy bieg o puchar burmistrza?

Polski Związek Narciarski co roku organizuje Mistrzostwa Polski Amatorów w Biegach Narciarskich. To cykl otwartych zawodów, odbywających się w różnych regionach kraju, często w ramach znanych dużych biegów, np. Biegu Lotników w Bieszczadach, czy Biegu Hubala w Białymstoku. Uczestnicy mistrzostw zbierają punkty w poszczególnych startach przez całą zimę, a po końcowej klasyfikacji najlepsi stają na podium z tytułem Mistrza Polski Amatorów. W tym cyklu zwykle biorą udział zaawansowani amatorzy, czy byli zawodnicy, ale zawody są otwarte dla każdego miłośnika biegówek, który jest w stanie zmieścić się w ustalonym limicie czasu.

Oczywiście nie trzeba, a nawet nie należy, porywać się od razu na Mistrzostwa Polski. Najpierw warto sprawdzić się w lokalnym, mniejszym biegu i przekonać się, czy odpowiada nam bieganie na komendę „start” i w tłumie innych narciarzy. To zupełnie co innego, niż wyjście na biegówki ze znajomymi. Wymaga dobrej oceny własnych możliwości i umiejętności hamowania swoich ambicji, gdy większość współzawodników wyrwie się szybko do przodu, tak żeby starczyło sił na ukończenie zawodów w dobrej formie.

Zatem warto rozejrzeć się, czy w najbliższej okolicy odbywa się jakiś bieg na nartach. W wielu regionach Polski, nawet na nizinach, odbywają się zimą zawody np.o puchar burmistrza lub tak jak w Supraślu o Puchar Dyrektora Szkoły. Zazwyczaj obok biegu głównego są również biegi towarzyszące dla dzieci i młodzieży, bywają także konkurencje dla całych rodzin. W lutym tego roku odbędą się I Zawody Rodzinne w Narciarstwie Biegowym (Nieoficjalne Rodzinne Mistrzostwa Polski) o Nagrodę Starosty Gorlickiego. Tydzień póżniej zaplanowano trzydniową imprezę w Rajczy, czyli XLV Ogólnopolski i XXI Międzynarodowy Narciarski Rajd Chłopski, podczas którego obok biegu na 20 km Beskidy Bez Granic, odbędą się zawody dla uczniów oraz Zimowy Piknik Turystyczny z ciekawymi konkurencjami.

Wiele biegów odbywa się od niedawna, a ich organizatorzy muszą dopiero zapracować na uznanie biegaczy narciarskich. W Toruniu od kilku sezonów odbywa się Bieg Barbarkowy na wzniesieniu Barbarka, w Górach Stołowych odbędzie się IV Bieg Pabla, a Bieg Zdrojowy w Krasnobrodzie będzie miał swoją premierę w styczniu 2013 roku.

Po raz czwarty odbywa się już cykl zawodów Salomon Nordic Sunday w Jakuszycach, którego uczestnicy biorą udział w kilku biegach zbierając punkty do klasyfikacji końcowej. Impreza organizowana przez Stację-Jakuszyce oraz firmę Salomon potrzebowała zaledwie dwóch sezonów, aby wyrosnąć na jedną z popularniejszych w Polsce, przyciąga także czeskich biegaczy narciarskich oraz wybitnych reprezentantów innych dziedzin sportu, dla których narty biegowe stają się podstawą zimowego treningu.

Nie brakuje w Polsce także imprez z wieloletnią historią i specyficzną tradycją. W Tomaszowie Lubelskim od ponad 25 lat odbywa się Bieg Hetmański, na Suwalszczyźnie od 1979 roku Bieg Jaćwingów. Zorganizowany w 1978 roku, dla górników z wałbrzyskich kopalń, Bieg Gwarków po latach stał się popularną imprezą masową dla biegaczy narciarskich z całego kraju. Bieszczadzki Bieg Lotników odbywa się od 1987 roku i jest organizowany ku czci lotników wyszkolonych w szkole szybowcowej w Ustjanowej i poległych w czasie II wojny światowej.

Na uwagę zasługuje „BUM”, czyli jedyny w Polsce Bieg Ulicami Miasta. Jego pierwsza edycja miała miejsce w lutym 2012 i choć nie udało się poprowadzić trasy biegu po ulicach, to faktem pozostaje, że odbył się w centrum Dusznik Zdroju, na zupełnie płaskim terenie.

Bieg Piastów i inne „loppety”

Jeśli sprawdziliśmy swoje możliwości w mniejszych biegach i na krótszych dystansach, warto podnieść poprzeczkę i zapisać się do udziału w największej i najstarszej masowej imprezie narciarskiej w Polsce, czyli Biegu Piastów. Organizowany w Jakuszycach od 1976 roku, został włączony do ligii Worldloppet w 2008 roku zyskując międzynarodową sławę i uczestników z całego świata. W 2014 roku Bieg Piastów dostanie status FIS Maratonu, co jeszcze bardziej podniesie prestiż imprezy.

W pierwszy weekend marca 2013 można będzie wystartować w Biegu Piastów na dystansach 50 km, 26 km i 10 km techniką klasyczną oraz 30 km dowolną techniką. Zapisy trwają od kilku miesięcy, obowiązują limity zgłoszeń, a chętnych do wzięcia udziału nie brakuje. Na tegoroczne biegi przewidziano w sumie 7.100 miejsc, do tego odbędą się również zawody towarzyszące dla dzieci i młodzieży.

Stanąć na starcie w towarzystwie kilku tysięcy amatorów biegówek to ogromna frajda, a ukończyć bieg w dobrej formie to wielka satysfakcja. Jednak bieg główny imprezy, czyli dystans 50 km pokonywany techniką klasyczną nie jest dla każdego, kto zakochał się w nartach biegowych. To jest maraton narciarski, wymaga dobrego przygotowania technicznego i niezłej kondycji. Lepiej zacząć swoją przygodę z Biegiem Piastów od krótszych dystansów, np. 10 czy 26 km.

Jeśli masz już w swojej kolekcji medal z głównego Biegu Piastów, to może warto wyrobić sobie paszport Worldloppet i postarać się o kolejne medale z tej ligii? Światowa Liga Biegów Masowych Worldloppet została powołana przez FIS w 1981 roku i skupia kilkanaście najpopularniejszych biegów narciarskich na świecie. Najstarszy z nich jest Bieg Wazów Vasaloppet, rozgrywany w Szwecji od 1922 roku. Upamiętnia ucieczkę na nartach Gustawa Wazy w 1520 roku. Bieg główny, najdłuższy w lidze Worldloppet, liczy 90 km i obowiązuje w nim styl klasyczny. To wyzwanie dla twardzieli, a obok tysięcy amatorów startuje tam również międzynarodowa elita zawodników wyczynowych, która oczywiście zajmuje wszystkie miejsca na podium.

Coraz liczniej Polacy biorą udział w biegach Worldloppet, mamy także prawie dwudziestu medalistów w tej lidze. Nie każdy może się zakwalifikować do startu w wybranym biegu, często trzeba najpierw udokumentować swoje wyniki z mniej znanych i obleganych zawodów, a prawo do kupna pakietu startowego otrzymują najlepsi amatorzy. Posiadacz paszportu Worldloppet, który zaliczy 10 wybranych biegów zgodnie z wymogami regulaminu dotyczącymi dystansów, czy kontynentów otrzymuje tytuł Master Worldoppet Racer.

Oczywiście można także startować w innych krajach, w mniej znanych biegach, Maraton Biela Stopa w Słowacji, czy Marathon de Bessans we Francji dostarczą równie interesujących przeżyć sportowych i turystycznych. Biegi narciarskie w Alpach cieszą się dużym zainteresowaniem mieszkańców miejscowości, przez które wiodą trasy i stają się lokalnym świętem, w którym warto uczestniczyć.

NBnO, rajdy, przebierańcy

Biegacze, dla których rywalizacja na wyznaczonej trasie jest zbyt nudna, mogą wziąć udział w narciarskich biegach na orientacje. Warto mieć doświadczenie w takich biegach bez nart, bo nie jest łatwo odpychać się kijami i jednocześnie korzystać z mapy czy kompasu. NBnO cieszą się rosnącym powodzeniem wśród amatorów, a zawodnicy czekają na włączenie tej dziedziny sportu do programu Igrzysk Olimpijskich.

Nie wszystkie narciarskie imprezy masowe mają sportowy charakter, jest wiele towarzyskich biegów, czy turystycznych rajdów na biegówkach, w których nie liczy się miejsce na liście wyników, ani uzyskany czas, a rywalizację zastępuje poczucie wspólnoty i radość z pokonania dystansu w gronie innych zapaleńców. Jeśli nie chcesz się ścigać, ale lubisz bieganie w większym towarzystwie – szukaj takich imprez jak Zbiegowisko z Radocynie, czy Drapa w Beskidzie Wyspowym.

Ciekawym wydarzeniem są również spotkania biegaczy w schronisku Pasterka w Górach Stołowych, podczas których biegają w zabawnych przebraniach. Z kolei Towarzystwo Izerskie od lat organizuje Bieg Retro, którego uczestnicy startują na drewnianych nartach i w strojach retro, a organizator ostrzega w regulaminie, że „do biegu zostaną dopuszczeni wyłącznie zawodnicy w dobrym humorze, nastawieni do innych narciarzy towarzysko…”.

Zima jest krótka, biegów sporo, jest w czym wybierać, choć przede wszystkim na południu Polski, bo nasz klimat obdarza nas śniegiem głównie w górach. A właśnie od warunków śniegowych zależy powodzenie każdej imprezy narciarskiej. Ciepła zima niweczy wielotygodniowe przygotowania organizatorów, a nagła odwilż nieraz była powodem odwołania biegu niemal w ostatniej chwili. Życzmy więc sobie pół metra śniegu pod nartami i do zobaczenia na starcie.

Szczegółowe informacje na temat terminów poszczególnych biegów narciarskich oraz ich specyfiki można znaleźć w Kalendarzu na portalu nabiegowkach.pl

Alicja Rolska